“Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba”. Phú Thọ là vùng đất cổ, là nơi chuyển tiếp giữa đồng bằng, trung du và miền núi. Phú Thọ có địa hình đa dạng: Có vùng núi cao quanh năm mây phủ, có miền đồi gò san sát như bát úp xanh thắm nương chè, rì rào tán cọ; có vùng đồng bằng châu thổ phì nhiêu màu mỡ với đồng lúa xanh rờn thẳng cánh cò bay, ngô xanh rờn đất bãi...
Trẩy Hội Mùa Xuân Đất Tổ
Nằm ở giữa miền Bắc Việt Nam, tiếp giáp 6 tỉnh, với hệ thống sông ngòi, đồi núi đẹp như tranh, đường sá, giao thông thuận tiện cả đường bộ, đường sông và đường thủy, Phú Thọ đã làm mê mẩn bao du khách qua đây.
Ba con sông chính của tỉnh là sông Hồng, sông Đà, sông Lô cùng hợp lưu tại Việt Trì, thành phố ngã ba sông làm cho nơi đây đúng là nơi "thủy tụ" để vua Hùng thuở xa xưa đã đứng từ núi Nghĩa Lĩnh mà say ngắm đất trời, sông núi, quyết định chọn đất đóng đô khởi dựng nghiệp nước. Và mảnh đất này trải mấy ngàn năm lịch sử còn tồn tại và lưu giữ rất nhiều giá trị thiên nhiên và nhân văn vô cùng phong phú, tạo ra nhiều tài nguyên du lịch hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
Phú Thọ còn rất nhiều di tích lịch sử văn hóa đầy huyền thoại và đậm chất sử thi. Hệ thống đình, chùa, miếu mạo khá phong phú: Đền Mẫu Âu Cơ, đình Lâu Thượng, đình Hùng Lô, chùa Tam Giang, chùa Phúc Khánh... Gắn liền với di tích lịch sử văn hóa đó là các lễ hội truyền thống từ hàng ngàn năm truyền lại như Hội Đền Hùng, Hội đền Mẫu Âu Cơ, Hội Phết Hiền Quan, Hội rước voi Đào Xá, Hội bơi chải Bạch Hạc, Hội hát xoan, Hát ghẹo Kim Đức, Hội trò trám Tứ Xã, Hội rước Chúa Gái Hy Cương, Hội ném còn, cồng chiêng, bắn nỏ của dân tộc Mường... Ngoài ra, Phú Thọ còn có các truyền thuyết, sự tích, thơ ca, hò vè của mỗi vùng quê rất đặc sắc: Làng cười Văn Lang, thơ Bút Tre; thơ ca, nhạc, họa thời kháng chiến chống thực dân Pháp. Hẳn trong tâm hồn mỗi người dân đất Việt không ai lại không biết đến "Du kích sông Thao", "Trường ca sông Lô", "Quê em” - những nhạc phẩm nổi tiếng đi cùng năm tháng của Đỗ Nhuận, Văn Cao, Nguyễn Đức Toàn. Phú Thọ tự hào là mảnh đất cội nguồn của dân tộc và cũng là cái nôi của nền văn nghệ kháng chiến.
Phú Thọ có rất nhiều danh lam thắng cảnh tự nhiên, đa dạng và phong phú như đầm Ao Châu 99 ngách, Ao Giời Suối Tiên, như vườn quốc gia Xuân Sơn thâm u và kỳ bí, mỏ nước khoáng Thanh Thủy, thác Cự Thắng tung bờm ngựa bạc, ngã ba Hạc lung linh mây trời, ngời xanh câu thơ phú Hạc... Phú Thọ còn nổi tiếng bởi những đặc sản có một không hai như bưởi Đoan Hùng, hồng Hạc, hồng Gia Thanh, chè Phú Thọ, quýt Đông Khê, trám Phù Ninh, cá Anh Vũ, thịt chó Việt Trì... với những chợ quê còn đậm chất nguyên sơ.
Năm 2011, hát xoan Phú Thọ đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp. Đó là vinh dự tự hào không chỉ Phú Thọ mà là vinh dự của cả dân tộc Việt, của cả nước Việt thân yêu. Chắc chắn Tết này, xuân Nhâm Thìn này lễ hội trên quê hương đất Tổ sẽ tưng bừng hơn, rộn rã hơn.
Sẽ có 12 lễ hội chính diễn ra suốt từ Tết Nguyên đán cho đến Giỗ Tổ Hùng Vương mùng 10 tháng ba, trên tất cả 13 huyện, thành, thị. Có thể kể ra đây những lễ hội chính của Phú Thọ là: Lễ Hội đền Mẫu Âu Cơ (Hạ Hòa) diễn ra từ mùng 5 - 7 Tết. Lễ hội Trò trám Tứ Xã (Lâm Thao) từ 10-12 với nghi lễ phồn thực “linh tinh tình phộc” rất hấp dẫn. Hội phết Hiền Quan (Tam Nông) từ 11-13, Lễ Hội đền Du Yến (Thanh Ba) vào giữa ngày rằm, đình Phương Xá (Cẩm Khê) từ 14-16, Lễ hội đình Thạch Khoán (Thanh Sơn) từ 24-26, Hội rước voi Đào Xá (Thanh Thủy) từ 27-29, Lễ hội đình Ngọc Tân (Đoan Hùng) từ 30 tháng Giêng đến hết ngày mùng 2 tháng hai.
Tiếp đó, trong tháng hai Nhâm Thìn có Lễ hội chọi trâu Phù Ninh từ 13 đến 15. Sang tháng 3 Nhâm Thìn, từ 6 - 8, có Lễ hội đình Hà Thạch (thị xã Phú Thọ), tiếp đó là lễ hội lớn nhất cả nước: Hội Đền Hùng từ mùng 6-10 tháng ba Nhâm Thìn... Tha hồ cho du khách bốn phương tìm hiểu phong tục tập quán và những nét văn hóa đặc sắc của mỗi vùng miền trên quê hương đất Tổ.
Phú Thọ đang mở cửa chào đón du khách thập phương về tham quan du lịch. Đã nghe thấy đâu đây lời ca xoan ghẹo cất lên du dương mời gọi. Và tiếng trống đồng thiêng liêng vang lên từ Đền Hùng gọi bao tiếng trống làng cùng hòa ca mở hội. Xuân đang dập dìu trước ngõ.
Nguồn: denhung.org.vn