Văn hóa và phong tục truyền thống của Nhật Bản là sự kết tinh giữa những giá trị lâu đời và tinh thần kỷ luật, trách nhiệm cao trong cuộc sống. Mỗi thói quen của người dân nơi đây đều phản ánh sự tinh tế, tôn trọng và ý thức cộng đồng rõ rệt. Từ cách giao tiếp đến lối sống hàng ngày, tất cả đều tạo nên một bản sắc riêng biệt. Vậy đâu là những nét đặc trưng nổi bật nhất? Hãy cùng Vietsense Travel tìm hiểu 6 phong tục thú vị giúp bạn hiểu thêm về con người và văn hóa của xứ phù tang này nhé.

Văn hoá của người Nhật Bản có gì? 6 phong tục thú vị nhất

1.Vài nét thông tin về văn hóa Nhật Bản 

Nhật Bản là một quốc gia giàu bản sắc với nền văn hóa được hình thành qua nhiều thế kỷ, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ triết lý phương Đông. Những giá trị cốt lõi như tinh thần kỷ luật, sự tận tâm và lòng hiếu khách đã trở thành nguyên tắc sống của người dân nơi đây. Dù bước vào thời kỳ hiện đại với những đổi thay nhanh chóng, đất nước này vẫn duy trì và phát huy truyền thống, tạo nên sự hòa quyện độc đáo giữa cái cũ và cái mới.

Không chỉ thể hiện qua nghệ thuật, kiến trúc hay trang phục truyền thống, lối sống và thói quen sinh hoạt của người Nhật cũng phản ánh rõ nét văn hóa đặc trưng. Những quy tắc trong giao tiếp, ý thức trách nhiệm hay phong tục thường ngày đều cho thấy sự tinh tế và đề cao tinh thần tập thể, góp phần tạo nên một xã hội trật tự và văn minh.

2. Văn hoá đặc trưng của người Nhật Bản 

Văn hóa trà đạo 

Trà đạo không chỉ là một cách thưởng thức trà mà còn là nghệ thuật sống mang đậm triết lý Thiền của người Nhật. Mỗi công đoạn trong trà đạo, từ pha chế đến cách uống, đều thể hiện sự tôn trọng, thanh tịnh và hài hòa với thiên nhiên. Trà đạo không chỉ giúp con người tìm về sự tĩnh lặng mà còn là một cách để thể hiện lòng hiếu khách, sự trân trọng đối với người đối diện.

Trang phục truyền thống Kimono

Kimono là bộ trang phục truyền thống của người Nhật, mang vẻ đẹp thanh lịch và tinh tế. Tùy vào từng hoàn cảnh, sự kiện mà kimono có kiểu dáng, màu sắc và họa tiết khác nhau, thể hiện địa vị, lứa tuổi hay mùa trong năm. Ngày nay, dù không còn phổ biến trong đời sống hàng ngày, kimono vẫn được người Nhật trân trọng và mặc vào những dịp quan trọng như lễ hội, đám cưới hay trà đạo.

Tinh thần võ sĩ đạo Samurai 

Tinh thần võ sĩ đạo Samurai không chỉ là giá trị cốt lõi của các chiến binh Nhật Bản thời phong kiến mà còn là triết lý sống được duy trì đến ngày nay. Samurai đề cao lòng trung thành, danh dự, kỷ luật và sự kiên định. Dù xã hội hiện đại đã thay đổi, tinh thần này vẫn in sâu trong văn hóa làm việc và ứng xử của người Nhật, giúp họ luôn tôn trọng cam kết, có trách nhiệm và theo đuổi sự hoàn hảo trong mọi lĩnh vực.

Ảnh: Trang phục truyền thống Kimono, Văn hóa trà đạo và Tinh thần võ sĩ đạo Samurai Nhật Bản 

3. 6 phong tục thú vị nhất của người Nhật Bản 

Tạo ra tiếng xì xụp khi ăn 

Không giống như nhiều quốc gia khác, người Nhật coi việc phát ra tiếng xì xụp khi ăn mì hay súp là một hành động thể hiện sự tôn trọng đối với đầu bếp. Âm thanh này chứng tỏ rằng món ăn ngon và người thưởng thức đang tận hưởng hương vị một cách trọn vẹn. Vì vậy, nếu có cơ hội thưởng thức mì ramen hay udon tại Nhật, đừng ngại tạo ra tiếng xì xụp khi ăn!

Không xăm hình

Dù xăm hình đã trở nên phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, tại Nhật Bản, hình xăm vẫn bị coi là biểu tượng của thế giới ngầm, đặc biệt là các băng nhóm yakuza. Vì lý do này, nhiều suối nước nóng (onsen), phòng tập gym hay bể bơi công cộng không cho phép người có hình xăm sử dụng dịch vụ. Nếu bạn có hình xăm nhỏ, có thể dùng miếng dán che lại để tránh gây hiểu lầm.

Xếp hàng ở mọi nơi

Người Nhật nổi tiếng với sự kỷ luật và tôn trọng quy tắc, điều này thể hiện rõ qua thói quen xếp hàng ở mọi nơi, từ tàu điện, cửa hàng, đến quán ăn hay thang máy. Không chen lấn, xô đẩy mà kiên nhẫn chờ đến lượt là một nét đẹp trong văn hóa ứng xử của họ. Điều này giúp cuộc sống hàng ngày trở nên trật tự, văn minh hơn.

Ảnh: Văn hoá xếp hàng và Ném đậu trong ngày Lập xuân

Không gây tiếng ồn nơi công cộng 

Người Nhật rất coi trọng sự yên tĩnh ở nơi công cộng, đặc biệt là trên các phương tiện giao thông như tàu điện, xe buýt. Việc nói chuyện to, nghe nhạc không dùng tai nghe hay gọi điện thoại lớn tiếng bị xem là hành động bất lịch sự. Nếu du lịch Nhật Bản, hãy chú ý giữ trật tự để hòa nhập với văn hóa địa phương.

Nói “không” với tiền tip

Không giống như nhiều nước phương Tây, Nhật Bản không có văn hóa tiền tip. Nhân viên phục vụ luôn làm việc với tinh thần tận tâm, không mong đợi tiền boa từ khách hàng. Nếu để lại tiền tip, thậm chí họ có thể cảm thấy bối rối hoặc từ chối nhận. Vì vậy, thay vì tip, du khách có thể thể hiện sự cảm ơn bằng cách nói "Arigato gozaimasu" (cảm ơn rất nhiều).

Ném đậu trong ngày Lập xuân 

Vào ngày Lập xuân (Setsubun), người Nhật có phong tục ném đậu rang (mamemaki) để xua đuổi tà ma và đón chào may mắn. Thường thì một thành viên trong gia đình, thường là người cha, sẽ đeo mặt nạ quỷ và các thành viên khác sẽ ném đậu vào để xua đuổi điềm xấu. Bên cạnh đó, họ còn ăn số hạt đậu tương ứng với số tuổi của mình để cầu mong sức khỏe và hạnh phúc trong năm mới.

4. Những điều kiêng kỵ trong văn hóa Nhật Bản bạn cần biết

Nhật Bản là một đất nước có nền văn hóa độc đáo với nhiều quy tắc ứng xử chặt chẽ. Khi đến đây, bạn nên tìm hiểu trước về những điều kiêng kỵ để tránh vô tình mắc phải sai lầm không đáng có. 

Không cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm

Trong văn hóa Nhật Bản, cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm là điều tối kỵ, vì hình ảnh này chỉ xuất hiện trong các nghi thức cúng bái người đã khuất. Nếu làm điều này trên bàn ăn, người Nhật có thể sẽ cảm thấy khó chịu hoặc xem đó là điềm xui xẻo. Thay vào đó, nếu cần đặt đũa xuống, hãy đặt chúng trên giá đỡ đũa hoặc ngang miệng bát một cách ngay ngắn.

Không dùng đũa để chuyền thức ăn

Tương tự, việc chuyền thức ăn trực tiếp từ đũa của mình sang đũa của người khác cũng bị xem là cấm kỵ. Điều này bắt nguồn từ nghi thức tang lễ, khi tro cốt của người đã khuất được truyền qua lại bằng đũa trước khi đặt vào bình đựng tro. Nếu muốn chia sẻ thức ăn, bạn nên sử dụng phần cuối của đũa hoặc dùng muỗng riêng để gắp vào đĩa của người khác.

Tránh số 4 – Con số mang ý nghĩa xui xẻo

Người Nhật rất kiêng kỵ số 4 vì cách phát âm của số này trong tiếng Nhật ("shi") giống với từ "tử" (chết). Chính vì vậy, trong các tòa nhà, khách sạn hoặc bệnh viện ở Nhật, bạn có thể sẽ không thấy tầng 4 hoặc phòng có số 4. Khi tặng quà, người Nhật cũng tránh tặng theo số lượng 4 để không mang đến điều không may mắn.

Không viết tên bằng mực đỏ

Viết tên ai đó bằng mực đỏ được xem là điều không may mắn, vì màu đỏ thường gắn liền với cái chết và tang lễ. Trước đây, trên bia mộ của người đã khuất, tên thường được khắc bằng mực đỏ, vì vậy nếu bạn dùng màu này để viết tên ai đó, họ có thể cảm thấy bất an.

Không chỉ tay vào người khác

Việc chỉ tay trực tiếp vào người khác trong giao tiếp bị xem là hành động thô lỗ và thiếu tôn trọng. Nếu muốn hướng sự chú ý của ai đó về một người khác, người Nhật thường dùng cả bàn tay hoặc ánh mắt thay vì dùng ngón tay trỏ.

Văn hóa Nhật Bản là sự kết tinh của tinh thần kỷ luật, truyền thống và bản sắc riêng biệt. Những phong tục độc đáo không chỉ thể hiện lối sống mà còn làm nên nét đặc trưng của đất nước mặt trời mọc. Nếu có dịp du lịch Nhật Bản, hãy khám phá và trải nghiệm để hiểu sâu hơn về con người và văn hóa nơi đây!