Khám phá tục vẽ mắt và đốt búp bê vào đầu năm của người Nhật Bản

Khám phá tục vẽ mắt và đốt búp bê vào đầu năm của người Nhật Bản

Nếu ai đã tìm hiểu qua về văn hóa và truyền thống của Nhật Bản, chắc hẳn sẽ biết đến Daruma. Đây là búp bê cầu may truyền thống của xứ sở mặt trời mọc. Đặc biệt trong dịp đầu năm mới, người Nhật Bản còn quan niệm rằng vẽ mắt, thổi hồn và đốt búp bê sẽ đạt được ước nguyện trong năm mới.

Là búp bê cầu may truyền thống trong nếp văn hóa của người Nhật, búp bê Daruma có nguồn gốc từ thời kỳ Edo (1603-1867) ở vùng Takasaki (tỉnh Gunma). Có vị cao tăng đền Shorinzan Daruma trong vùng đã dạy người nông dân cách làm những con búp bê bằng giấy bồi để đem bán trong thời kỳ kinh tế gặp nhiều vấn đề. Do đó, những con búp bê dần trở thành vật cầu may quen thuộc của xứ hoa anh đào.

Hình dáng của búp bê Daruma giống Bồ Đề Đạt Ma – cha tổ của Phật giáo Thiền Tông. Tương truyền rằng, Bồ Đề Đạt Ma mất tứ chi vì ngồi thiền trong núi 9 năm. Ngài đã cắt đi mí mắt vì cảm thấy không hài lòng những lúc ngủ quên khi thiền. Nên búp bê Daruma ngày nay không có chân tay và tròng mắt. Phần bụng búp bê thường được sơn chữ "phúc" tựa một loại bùa cầu may.

Người dân Nhật Bản thường mua búp bê trong đền chùa vào những ngày đầu năm mới, sau đó vẽ tròng mắt cho Daruma khi ước nguyện. Các nhà sư sẽ thực hiện nghi lễ thổi hồn cho búp bê, còn được biết đến với cái tên là nghi lễ "kaigen".

Chủ sở hữu thường đặt búp bê thường ở nơi dễ thấy để luôn nhớ ước nguyện đã cầu. Khi điều ước trở thành sự thực, họ sẽ vẽ nốt tròng mắt còn lại cho búp bê rồi đưa đến chùa thực hiện nghi lễ Daruma Kuyo.

Nghi lễ Daruma Kuyo hay còn được đặt tên là lễ đốt búp bê. Đền Syorinzan Daruma (Takasaki, Gunma) là nơi tổ chức lễ Daruma - ichi vào mỗi dịp đầu năm. Đến ngày có lễ hội, người dân mọi nơi đổ về đền mua búp bê mới và trả lại đền búp bê cũ. Những con búp bê mới mang những ước nguyện mới, tất cả búp bê cũ được gom lại, đốt đi những mong muốn đã trở thành hiện thực trong năm cũ.

Để phòng hỏa hoạn do ngôi đền có nhiều vật dụng dễ cháy, đội cứu hỏa địa phương luôn túc trực và làm nhiệm vụ ngay khi lễ đốt Daruma hoàn thành. Du khách du lịch Nhật Bản có thể đến đây và mang về cho mình nhiều loại búp bê lớn nhỏ, màu sắc khác nhau, mỗi màu tượng trưng cho một ý nghĩa riêng biệt. Màu đỏ tượng trưng cho may mắn, màu tím gắn với sức khỏe, mày vàng mang ước nguyện bình an, vàng kim ứng với tiền tài và màu trắng mang ý nghĩa của tình duyên.