Thổ Nhĩ Kỳ vốn là một đất nước nổi tiếng có ngành thủ công truyền thống rất phát triển, đặc biệt là dệt may. Bởi thế mà trang phục truyền thống của người Thổ cũng rất bắt mắt và mang vẻ độc đáo. Hãy cùng VietSense Ttavel tìm hiểu qua về trang phục dân tộc ở vùng đất giao thoa Á Âu này nhé.

Đặc điểm trang phục truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ

Mỗi vùng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có một loại trang phục dân tộc với những đặc điểm riêng biệt. Điều đó đến từ đặc thù của từng khu vực, trong một nơi dân cư chủ yếu gồm các thương gia giàu có, nơi thứ hai tập hợp những thương nhân tầm trung, thành phố thứ ba lại chỉ tập trung các nghệ nhân sinh sống, hay một nơi khác chỉ toàn nông dân. Vì vậy mỗi vùng sẽ tự hào về đặc trưng được thể hiện trên trang phục dân tộc mình. Tuy nhiên, ở đây vẫn tồn tại những chi tiết chính của người Thổ không đổi, chỉ khác nhau về màu sắc và kiểu dáng. Ví dụ, quần baggy được chưng diện ở cả trong trang phục truyền thống của miền Trung và miền Đông Anatolia, ở vùng biển Aegean và Marmara.

Người Thổ đề cao sự sang trọng trong cách ăn mặc, điều này thể hiện rõ qua màu sắc quần áo của họ. Màu sắc của trang phục dân tộc bị chi phối bởi các gam màu sáng, có phần hơi hào nhoáng: đỏ thẫm, cam, vàng,... Tuy nam giới nói chung sẽ chuộng tone màu sẫm (nâu, tím, lam, lục), trang phục của họ trỏng vẫn phong phú và thú vị do được thêu và điểm thêm các yếu tố trang trí khác. Sơ mi thường màu trắng, thắt lưng thì có thể thêm họa tiết kiểu sọc hay viền vàng tím.

Hình thái trang phục về cơ bản là dạng nhiều lớp, theo các nhà phê bình nghệ thuật, trong thời kỳ Ottoman, người ta cho rằng điều này sẽ làm cho cơ thể trông đầy đặn và tôn dáng hơn. Những bộ đồ được người thiết kế cắt viền tuy lỏng lẻo nhưng số lượng rất nhiều. Cho đến nay, phong cách này vẫn thỉnh thoảng trở nên hợp thời theo vòng chu kỳ thị hiếu thời trang.

Về chất liệu, người Thổ thường ưu tiên làm quần áo từ vải có nguyên liệu tự nhiên như lụa, taffeta, nhung, lông thú. Sợi bông hoặc lụa là nguyên liệu chính làm áo lót, và sợi vàng hoặc bạc thường được dùng thêu trang trí trên đồ của những người phụ nữ.

Phong cách trang phục dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ

Họa tiết hình cây và hoa khá phổ biến ở trang phụ dân tộc của nước này, xuất hiện ở cả đồ nam và đồ nữ, từ vạt dưới áo sơ mi, áo khoác ngắn cho đến thắt lưng. Ở phụ nữ, một chiếc váy dài với tay áo che trọn vẹn cánh tay thường được sử dụng. Trong thời hiện đại, những thiết kế này ít nhiều đã được biến đổi cho ngắn đi, có thể đến giữa bắp chân hoặc cao hơn, tay áo cố định ở cổ tay cho phù hợp với thực tế.

Có một chi tiết khá là thu hút sự chú ý trên trang phục: các cô gái đeo tạp dề bên ngoài váy. Những chiếc tạp dề này được trang trí bằng đồ trang trí dân gian – chủ yếu là hoa văn, mỗi thứ mang ý nghĩa gắn liền với truyền thuyết. Về phần nam giới, họ mang một chiếc thắt lưng khổ lớn, vừa mang tính chất như một món trang sức, vừa được người Ottoman xưa để tiền và những vật dụng cần thiết trong ngày.

Phục trang dành cho trẻ em không khác đáng kể so với đồ của người lớn, ngoại trừ trang phục thêu bằng vàng bạc và cúc áo làm bằng đá quý (thế kỷ XVI). Trẻ em có xu hướng mặc đồ vừa vặn, hơn là đồ rộng, và đồ cho trẻ em không sử dụng chất liệu quý và đắt tiền

Trang sức và giày dép truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ

Quy tắc Hồi giáo không yêu cầu gì với việc trang trí phụ kiện ở phụ nữ, nên các cô gái luôn tận dụng để làm đẹp cho bản thân. Món hàng chính là chiếc khăn với nhiều lớp màu sắc hoặc mũ đội đầu phía trước có gắn tấm màn che, chân đeo tất cao với hình thêu sáng màu, quần áo thường được gắn đá quý và đá bán quý.

Đàn ông đạo Hồi cũng không nằm ngoài trào lưu, họ tận dụng những món dao găm, súng lục sang trọng gắn ở thắt lưng, ở trên đội mũ turban hoặc fez để làm đẹp.

Giày được khâu từ da động vật nuôi như trước đây, vừa bền vừa vững chắc

Hình thái trang phục dân tộc trong thời hiện đại

Khi thế giới bước sang thời hiện đại, văn minh, rất nhiều nét văn hóa đã thay đổi so với thế kỷ XVI, những đặc điểm cũ ở trang phục dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ đã không còn được giữ lại. Phụ nữ giờ đây hoàn toàn tự tin dạo chơi trên những con phố đầy nắng trong trang phục xuyên thấu, màu sắc độc đáo. Họa tiết dạng hình học trở nên phổ biến trên áo khoác và khăn trùm đầu, pha với các họa tiết dạng hoa trên quần và váy. Tay áo giờ đây cũng có thể nhìn thấy một phần do tay áo khoác ngoài đã không còn dài kín như xưa.

Sử lược trang phục truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ

Với vị trí địa lý nằm giữa hai châu lục, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nhiều nền văn hóa đan xen, như những quốc gia nhỏ sống với những phong tục, tập quán riêng biệt hình thành nên. Chính bề dày lịch sử đã ảnh hưởng đến sự ra đời của quần áo, một trong những thứ gắn liền với di sản văn hóa. Nhìn chung, dưới con mắt của nhiều nhà sử học và nhà thiết kế hiện đại, trang phục dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ có thể được gọi an toàn là tác phẩm nghệ thuật thực sự.

Trước đây, vào khoảng thế kỷ XVI, thời kỳ hoàng kim của đế chế Ottoman, quần áo được coi như một thước đo giúp nhận diện niềm tin tôn giáo, sự giàu sang, công việc và tình trạng hôn nhân của một người. Bởi thế mà những bộ cánh đẹp nhất, những họa tiết, viền cổ áo, những đoạn cắt xẻ từ eo đến cuối gấu áo, kèm theo một chiếc thắt lưng đính đá quý sẽ được mặc bởi người vợ cả của Quốc vương. Trong nhiều thế kỷ về sau, những bộ trang phục như vậy vẫn là kim chỉ nam cho thời trang của phụ nữ nước này, là hướng phấn đấu cho sự lộng lẫy.

Sắc lệnh Ferman của người Hồi giáo, được biên soạn bởi các giáo sĩ, quy định phái nữ phải giữ vẻ đẹp, phẩm giá cho một người đàn ông khi ở ngoài. Ở đây, phụ nữ Hồi giáo sẽ có trang phục cố định là áo sơ mi cotton hoặc muslin, cổ áo tròn hoặc tam giác, bên ngoài khoác áo rộng, dưới phải mặc quần rộng. Ngoài ra, phụ kiện bắt buộc phải có là mạng che mặt cỡ lớn, dùng để che lưng, vai trước, cổ và mặt, chỉ chừa lại đôi mắt.

Đối với phụ nữ theo một tôn giáo khác, các quy tắc nhẹ nhàng hơn một chút. Ở nhiều gia đình Hy Lạp, Hungary, Do Thái và Armenia sống ở Thổ Nhĩ Kỳ, các cô gái được phép mặc cùng một chiếc quần rộng rãi với nhiều màu sắc khác nhau (chủ yếu là màu xanh và trắng) và một chiếc váy bằng vải nỉ. Phụ nữ Hy Lạp xuất hiện trên đường phố trong những chiếc khăn trùm đầu bằng sa tanh, và phụ nữ Armenia mặc đồ da. Đàn ông quân đội phát quần dài tới đầu gối.