Chuyện người xưa kể lại rằng, sau cơn lũ lịch sử năm 2006 ở cao nguyên Mộc Châu (Sơn La), những người dân tộc đang cư trú và sinh sống ở nơi đây đã khám phá ra hệ thống 5 hang động – địa danh Ngũ động Bản Ôn nổi tiếng như hiện nay.
 

Ngũ Động Bản Ôn - bức tranh thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ nguyên sơ
Mặc dù đã có tên trong số những điểm đến của các chuyến lịch trình du lịch nhưng do địa hình và việc chinh phục khu vực này vẫn còn khá khó khăn với khách du lịch nên đại danh Ngũ động Bản Ôn vẫn giữ trọn vẹn nét đẹp hoang vu, tĩnh lặng như thuở sơ khai. Đến với Ngũ Động Bản Ôn du khách trong nước và quốc tế sẽ được đắm mình trong khung cảnh hùng vĩ của hệ thống có tất cả 5 hang động gắn liền với thuyết ngũ hành trong đạo giáo từ xa xưa đến nay: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Ngoài ra, Ngũ Động Bản Ôn không những độc đáo và kỳ thú trong mắt du khách khi đến trải nghiệm và tham quan với những khối nhũ đá to đùng khéo được thiên nhiên kiến tạo cực kỳ nổi bật mà còn nằm trong khu vực rừng có cảnh quan thiên nhiên thực sự rất hùng vĩ. Đến đây du khách tham quan sẽ được trải nghiệm cuộc sống dung dị nhưng vẫn mang rất nhiều điều thú vị của dân tộc Thái nơi đây, tự do và hết mình khám phá nét nguyên sơ và cuộc sống chân thực của đồng bào đang cư trú ở bản Ôn… Tuy nhiên du khách cũng cần chuẩn bị cho mình thể lực thật tốt, và có ít nhất một chút kinh nghiệm đi đường rừng để tránh những nguy hiểm không đáng có bởi đường vào các động hiện tại vẫn vô cùng khó đi, chỉ phù hợp với loại hình du lịch trekking cho những ai có hứng thú mà thôi.

Đường vào Ngũ động, du khách như được chìm đắm trong vẻ đẹp thơ mộng và hữu tình của những đồi chè xếp tầng tầng lớp lớp tựa như những cơn sóng xanh dịu dàng đang vươn mình trong ánh nắng buổi sớm của miền cao nguyên sơn cước này. Những con đường uốn cong mềm mại như đi xuyên qua những đồi chè như những dải lụa mềm mà cô thôn nữ nào đó vô tình đánh rơi khi đang tận hưởng và chiêm ngưỡng cảnh đẹp yên bình nơi đây!
Dù đến Ngũ động Bản Ôn vào mùa nào chăng nữa thì du khách cũng có thể tận hưởng vẻ đẹp rực rỡ của muôn loài hoa đang khoe sắc nơi đây. Đó là những mảnh vườn hoa dã quỳ vàng rực, hoa trạng nguyên thắm đỏ tựa như những ngọn lửa, hoa tam giác mạch phơn phớt hồng và choáng ngợp trong đồi hoa cải trắng tình như mây chạy dài mê mải hay vẫn đang co ro trong cái giá rét khi mùa đông về để đắm mình và bung tỏa hương sắc trong những rừng hoa mai, hoa mận nở trắng rừng của cao nguyên xinh đẹp nơi đây.
Do chưa được chính quyền địa phương đầu tư quá nhiều về dịch vụ nên các hoạt động kinh doanh, hướng dẫn du khách tham quan khu vực này hoàn toàn do một vài hộ dân sinh sống trong khu vực tự phát nên có thể không quá phổ biến trong cộng đồng du lịch. Đường đi để đến được nơi này khá nhỏ, ngoằn ngoèo với đủ các loại cây cỏ mọc san sát hai bên trông cực kỳ hoang vu. Không gian nơi đây yên ắng đến nỗi chúng ta có thể nghe rõ tiếng bước chân của mình đang bước đi tạo ra tiếng xào xạc trong lá.

Quần thể Ngũ Động hùng vĩ oai nghiêm 
Quần thể Ngũ động hiện nay bao gồm 4 động chính nằm trên một quả đồi từ ngoài chúng ta có thể  nhận ra được. Riêng động 4 hiện nay đang nằm độc lập phía bên tay trái du khách sẽ phải đi khá xa mới tới nên cũng ít du khách khi đến đây tham quan lựa chọn. Nếu mọi người muốn khám phá hết các hang động hiện đang có tại đây thì phải dành ra cả một ngày trời vì chúng ta sẽ mất khá nhiều thời gian để leo trèo và di chuyển trên những con đường xuyên rừng dốc và hẹp, sẽ có khá nhiều nguy hiểm nên mọi người cần phải chú ý cẩn thận đấy nhé. Hiện nay chỉ có duy nhất một căn nhà nhỏ nằm ngay trên đường lên động cho du khách có thể ghé vào nghỉ chân giữa hành trình của mình.
Đây cũng là trạm dừng chân lý tưởng cho những du khách cảm thấy đã bắt đầu thấm mệt sau khi tiến hành được phân nửa chặng đường khó khăn để có thể  lên động. Trong rừng vào lúc này còn khá nhiều những cây thân gỗ lớn cần đến vài vòng tay người ôm mới xuể tỏa ra bóng im râm mát cho những du khách đang đi qua nghỉ chân, uống nước. Những thân dây leo to lớn hiện nay vẫn xuất hiện bất ngờ khiến du khách tham quan đôi lúc cũng phải giật mình thon thót cứ ngỡ là những chú rắn xanh của mẹ thiên nhiên vẫn đang cuộn mình nghỉ ngơi sau bữa ăn căng tròn no bụng. Chân chùn và thấm mệt khi chúng ta đã đi xuyên rừng nhanh chóng bị xua tan bởi cảm giác thư thái, sảng khoái của thiên nhiên hữu tình nơi đây  khi ai nấy tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ của khu rừng nguyên sinh rậm rạp đã và đang rợp bóng cây.

Cuối cùng du khách đến tham quan đã đến được cửa động 3. Cảm nhận đầu tiên của mọi người chắc chắn sẽ là sự bất ngờ và ngạc nhiên. Tại đây không có bất kỳ biển thông báo, cửa động tại đây cũng khá nhỏ chỉ đủ lọt cho mỗi người vào một lần không thể chen chúc. Bên ngoài, người dân nơi đây vẫn luôn sử dụng một tấm gỗ thay cho chiếc cửa động để che chắn cho quần thể động bên trong. Động khá rộng và sâu là cảm nhận đầu tiên của du khách khi đặt chân đến nơi này. Những chiếc thang gỗ được người dân và du khách đến tham quan dùng để đi lại tham quan lòng động hiện nay đã khá cũ kỹ và nhiều chỗ mối mọt nên mọi người cần rất thận trọng khi sử dụng chúng để tránh những tai nạn không đáng có. Nhũ đá trong hang hiện nay có vô kể với đủ loại hình dạng, tuôn chảy như những dòng suối mẹ tự nhiên ban tặng cho những đứa con của mình. Dường như sau một thời gian đắm chìm trong giấc ngủ say, vẻ đẹp ấy đã được đánh thức và phô bày để chúng ta được chiêm ngưỡng và trầm trồ thật nhiều.
Có thể nói hệ thống Ngũ động hiện nay đều có khá nhiều nhũ đá đẹp, ấn tượng trong mắt du khách đến tham quan. Tùy theo trí tưởng tượng của mỗi người khi được chứng kiến cảnh đẹp nơi đây sẽ có cho mình những cảm nhận khác nhau về hình dáng nhũ đá tạo thành như một đám mây bồng bềnh trôi lơ lửng trên bầu trời, một con thú hay một hình dáng người phụ nữ nào đó đang cần mẫn làm việc ...Tuy những nhũ đá này xuất hiện dưới ánh đèn pin leo lét nhưng những khối nhũ đá vẫn hiện lên vẻ đẹp rất khác của mình, vẫn lung linh, bí ẩn. Quả thật, mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho các Ngũ động những tặng phẩm nhũ đá xinh đẹp tuyệt đẹp kết tinh từ ngàn năm hình thành và phát triển.
Muốn khám phá hết Ngũ động, khách du lịch trong nước và quốc tế nhất định phải trang bị cho mình sức khỏe thật tốt để đương đầu với những đoạn đường rừng dốc, trượt và không kém phần nguy hiểm. Sau những vất vả của hành trình, du khách nhất định sẽ được tận mắt thưởng thức vẻ đẹp diệu kỳ của nhũ đá lung linh, được hòa mình trong tự nhiên để lắng nghe những âm thanh trong vắt lảnh lót của tiếng chim hót hay thích thú ngắm đàn bướm mang trên mình thật nhiều sắc màu đang bay lượn rập rờn  nhẹ nhàng trên những cánh hoa ngũ sắc. Ngũ động sẽ càng tuyệt đẹp trong mắt du khách khi những khu vườn mận ven đường vào mùa ra hoa rực rỡ vô vồng, kết trái sai trĩu quả. Còn gì thích thú hơn sau khi kết thúc hành trình mệt mỏi nhưng đầy niềm vui này, du khách có thể thư thái ngồi nghỉ mát dưới bóng râm và tận mắt ngắm nhìn những cánh hoa mận nở một vùng trắng xóa tô điểm cả không gian núi rừng khoáng đạt và bao la xinh đẹp.
VietSense Travel hy vọng với những thông tin trên mọi người có thể thêm yêu thêm quý địa danh Ngũ Động Bản Ôn này. Cũng như có được cho mình một chuyến đi du lịch Mộc Châu thật nhiều ý nghĩa và có thật nhiều niềm vui khi cùng người thân, bạn bè của mình khám phá những điều tuyệt vời tại đây nhé!