Ngoại ô thành phố Hà Nội là sự lựa chọn của đông đảo du khách trong những chuyến đi cuối tuần và các ngày nghỉ lễ với hàng loạt công trình kiến trúc tiêu biểu, những di tích lịch sử, văn hóa cách mạng điển hình thể hiện truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc ngàn năm văn hiến. Nhắc đến vùng đất Ô Diên kinh đô nhà nước Văn Lang xưa với bề dày lịch sử thì đó chỉ có thể là Hạ Mỗ thuộc huyện Đan Phượng. Với khoảng cách chỉ 20km tính từ trung tâm thành phố Hà Nội, nơi đây hiện đang là địa điểm tham quan hấp dẫn hàng đầu thu hút những tín đồ du lịch và đam mê khám phá. Nào còn chần chờ gì nữa, hãy cùng VietSense Travel xách balo và đi thôi nào!

Tham quan Hạ Mỗ - điểm du lịch cấp thành phố

Thông tin mới nhất về xã Hạ Mỗ tại huyện Đan Phượng biến nơi đây trở thành địa điểm du lịch hàng đầu đó là: UBND thành phố Hà Nội đã công nhận Hạ Mỗ là điểm du lịch cấp thành phố. Hạ Mỗ được thiên nhiên ưu ái ban tặng những điều tuyệt vời, thiên thời địa lợi nhân hòa cùng với vị trí địa linh nhân kiệt tạo nên một vùng đất với bề dày truyền thống lịch sử lâu đời. Hơn hết, tại xã Hạ Mỗ có những công trình kiến trúc cổ được công nhận là di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng tiêu biểu. Bên cạnh đó là những danh thắng độc đáo cùng nét văn hóa dân gian đặc sắc vẫn còn lưu giữ đến hiện nay mà ít nơi có được.

Nếu bạn đang phân vân không biết lựa chọn nơi nào là điểm đến tiếp theo trên hành trình chinh phục thiên nhiên, đất trời và khám phá lịch sử nước nhà thì có thể đến với làng Hạ Mỗ. Rất nhiều những địa điểm tham quan đang hot rần rần trên mạng xã hội cùng với khung cảnh làng quê Bắc Bộ thời xưa giúp bạn check in mệt nghỉ. Đặc biệt với những nỗ lực của chính quyền địa phương cùng cơ quan chức năng trong việc bảo tồn, phát huy những giá trị vốn có của nét văn hóa dân gian lâu đời mà nơi đây ngày càng nổi tiếng trên bản đồ du lịch thành phố Hà Nội.

Bước đầu có thể thấy, Hạ Mỗ đã thay đổi rất nhiều. Trước hết là sự thay đổi của huyện Đan Phượng khi những chính sách đã góp phần không nhỏ vào thắng lợi đổi mới, huyện chính thức được công nhận là huyện nông thôn mới điển hình của thành phố Hà Nội. Điều này được thể hiện rất rõ ở cơ sở hạ tầng và chất lượng đời sống của bà con. Tại các điểm xã và thị trấn trong đó có xã Hạ Mỗ, đường làng ngõ xóm đã được cải thiện, nâng cấp rộng rãi và hầu hết là đường nhựa. Những cơ sở vật chất khác cũng không ngừng được cải thiện, đời sống nhân dân ngày càng nâng cao.

Điều đặc biệt là mặc cho sự thay đổi của thời đại và những tác động của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa mà những nét đẹp dân gian vẫn còn nguyên vẹn. Những giá trị bền bỉ cùng thời đại nổi bật ở những địa danh như thành Ô Diên - vốn là kinh thành cổ, trong sử sách ghi chép đây chính là kinh đô của nhà nước vạn xuân ở thế kỷ thứ VI dưới triều Hậu Nam Đế Lý Phật Tử (thời kỳ tiền Thăng Long); đồng thời là quê hương của Tô Hiến Thành - một vị quan Thái úy nổi dưới 3 triều Vua Lý.

Người Hạ Mỗ từ xưa đến nay vẫn nằm lòng những câu ca truyền miệng như: “Làng chúng tôi Đế vương đất cũ/Người chúng tôi Tể phụ ngày xưa/Và… đất này là đất cố đô/Người trung, trung tự thuở xưa đến giờ”. Đây chính là những lời giới thiệu đầy tự hào đến du khách thập phương cũng như gợi lại những kỷ niệm đối với những đứa con xa quê. Trong một ngày nắng nhẹ, gió vi vu cùng tiết trời mát mẻ, bạn hãy tìm về Hạ Mỗ và dành thời gian tham quan ngôi làng cổ trong truyền thuyết. Lý do cực kỳ thuyết phục để du khách đến đây là hiếm có một làng cổ nào ven sông Hồng mà đến hiện tại vẫn còn 7 điểm di tích lưu lại dấu ấn, chứng tích của lịch sử. Không cần đi đâu xa, cũng không cần mang theo đồ đạc lỉnh kỉnh, bạn chỉ cần dạo bước quanh những con đường quê rộng rãi, ngập tràn bóng cây và lần lượt khám phá những danh thắng tiêu biểu là đã hết ngày.

Tour du lịch làng Hạ Mỗ còn dẫn bạn tìm hiểu về nét ẩm thực độc đáo với những món ăn ngon khó cưỡng. Đặc sản của làng Hạ Mỗ - Đan Phượng chắc chắn sẽ khiến bạn mê mệt và không thể chối từ. Hơn hết, cư dân, xóm làng nơi đây thân thiện, họ sẽ là những chủ nhà sẽ tiếp đón bạn chu đáo đồng thời là hướng dẫn viên đưa bạn đến với những điều thú vị và tuyệt vời nhất trên hành trình.

Hạ Mỗ với những di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng tiêu biểu

Sự phát triển của thời đại cũng như đời sống văn hóa, xã hội qua nhiều thế hệ khiến cho việc tìm kiếm chính xác những dấu tích về thành lũy với các hợp phần như kiến trúc, hình dạng, vật liệu tạo thành và vị trí cụ thể…trở nên hạn chế. Tuy nhiên thì du khách vẫn có thể cảm nhận sâu sắc sự uy nghiêm, cổ kính trên những công trình xây dựng có từ xa xưa. Hình ảnh quen thuộc của cổng làng, của những bức tường rêu phong, câu đối cũ hay phong cách xây dựng của những địa điểm như đình, đền, chùa… in đậm trong tâm trí của những cư dân bản địa và khiến du khách không khỏi tò mò cũng như dành sự quan tâm đặc biệt.

Cho đến nay những công trình đền, chùa hay đình thể hiện văn hóa tín ngưỡng, tôn giáo, một vài nơi là địa điểm thờ tự những người có công với cách mạng được nhân dân gìn giữ, bảo tồn khá nguyên vẹn. Những minh chứng đó thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, không chịu khuất phục của nhân dân ta trước thế lực thù địch từ thời Lý, Trần, Lê…

Hiện tại trong những di tích còn sót lại tại làng Hạ Mỗ thì có đình Vạn Xuân, đền Văn Hiến và chùa Hải Giác là những di tích lịch sử tiêu biểu, được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX. Những di tích lịch sử này là lý do níu chân du khách thập phương, để du khách đến tham quan và khám phá những nét kiến trúc độc đáo, phong cách xây dựng có một không hai và những hiện vật có giá trị vẫn còn nguyên vẹn được bảo tồn kỹ lưỡng. 

Cùng tìm hiểu một chút về những di tích được xem là thắng cảnh không thể bỏ lỡ. Trước tiên là đình Vạn Xuân, ngôi đình nằm ngay tại vị trí trung tâm làng với hướng xây dựng theo hướng Tây, vị trí này cũng được xác định là tâm đối xứng của hai ngôi đền Hàng Văn (Văn Hiến Đường) và đền Hàng Võ (Tri Chỉ đường) tương ứng hai đầu Bắc - Nam của làng. Hiện tại nơi đây đang thờ Lý Bát Lang và phối thờ Hậu Nam Đế Lý Phật Tử, Lý Nhã Lang và Biệt súy Lý Phổ Đỉnh đều là những nhân vật nổi tiếng, danh bất hư truyền từ thời Tiền Lý của thế kỷ VI

Tọa lạc tại một khu đất cao rộng, đình Vạn Xuân làng Hạ Mỗ mang những nét kiến trúc độc đáo, nhìn bên ngoài lối thiết kế tương đối khác so với những ngôi đình nổi tiếng khác tại Việt Nam thời bấy giờ. Điều đó được thể hiện, thay vì quy hoạch theo chữ nhất, chữ nhị hay chữ công, chữ môn thì đình Vạn Xuân lại được nghệ nhân xây cất theo cấu trúc “nội công ngoại quốc” bằng một hệ thống có 10 nóc nhà liên kết tạo thành trong đó không tính hai nhà tả mạc và hữu mạc ở phía trước. Ngôi đình được bao quanh bởi những công trình phụ khá bắt mắt, bên cạnh là hàng cây cổ thụ lâu năm, những khóm hoa đặc trưng nở rộ xen lẫn lối đi khiến cho khung cảnh trở nên bình yên.

Nếu ở giữa làng Hạ Mỗ có đình Vạn Xuân thì đầu làng có đền Văn Hiến tọa lạc. Nơi đây nằm trên khu đất cao bên hữu ngạn sông Nhuệ cổ. Khi mới thành lập, nơi đây chỉ thờ Khổng Tử đồng thời biểu dương những danh nhân khoa bảng trong làng. Cho đến khi Tô Hiến Thành, người con ưu tú của quê hương Hạ Mỗ qua đời, để tỏ lòng biết ơn và thành kính đối với người đứng đầu có công xây dựng, đổi mới quê hương mà nhân dân đã xây mộ và thờ ông tại đây.  

Ngôi đền đã trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa để có thể tồn tại và có hình dáng như hiện nay. Những giá trị truyền thống gắn liền với tinh thần yêu nước vẫn được lưu giữ còn nguyên vẹn trong đó bộ bia Khoa Tràng ghi tên các vị đỗ đạt trong các khoa thi và vô số những hiện vật khác: các bản khắc gỗ in bộ thơ văn “Cổ Kim Truyền lục” với hơn 500 bài chia làm 4 tập Nguyên - Hanh - Lợi - Trinh do các nho sĩ trong làng sáng tác và xuất bản vào đầu thế kỷ 20; thần phả, câu đối, hoành phi, long ngai, hương án, đồ tế khí, bia đá, đồ sứ, đồ đồng, tượng gỗ… Theo những người dân kỳ cựu, đây chính là kho báu của làng, góp phần minh chứng cho những giá trị truyền thống không thể đổi thay qua nhiều thế hệ. 

Di tích lịch sử tiếp theo không thể bỏ qua gọi tên chùa Hải Giác. Ngôi chùa đặc biệt ra đời từ thế kỷ VI. Đây là quãng thời gian mà Hạ Mỗ được xác định là vị trí trung tâm của đất nước, là kinh đô một thời của nhà nước Vạn Xuân. Đến tham quan bạn sẽ ngỡ ngàng bởi những nét độc đáo xung quanh kiến trúc và thiết kế của ngôi chùa. Phía trước là Tam quan, sau đến sân gạch rộng, hai bên sân là hai dãy nhà Tổ, nhà Mẫu nằm song song; cuối cùng là tòa Đại đường. Trải qua hơn 10 thế kỷ tồn tại, qua nhiều lần tu bổ nhưng về cơ bản, chùa vẫn không khác nhiều so với ban đầu nên đây là ngôi chùa cổ kính, thâm trầm và uy nghiêm. 

Để không gian trở nên hài hòa mà những thiết kế như giếng nước dựng lầu Quan Âm, vườn Tháp, vườn cây xanh rộng lớn khá nổi bật, đem đến những ý nghĩa đặc biệt của một khu di tích có môi trường tự nhiên hòa hợp với con người, tạo ra không gian bình yên nơi cửa Thiền. Đến với chùa Hải Giác trên hành trình, bạn sẽ trút bỏ những lo âu, mệt mỏi trong đời sống thường nhật và hướng đến những điều tốt đẹp của cuộc sống, mọi việc sẽ thuận theo ý bạn chỉ cần bạn biết lắng nghe và tâm hướng thiện. Nếu yêu thích khám phá và mong muốn tìm kiếm những điều tuyệt vời thì bạn đến đây là sự lựa chọn đúng đắn rồi đấy. Tại đây còn lưu giữ đến hơn 200 pho tượng lớn nhỏ, trong đó có 50 pho tượng tròn có niên đại từ hàng trăm năm nay tuy nhiên đến hiện tại vẫn giữ nguyên được màu sắc nguyên thuỷ. Một số những chuyên gia và nghệ nhân nổi tiếng đánh giá đây chính là những hiện vật có giá trị cao cần được bảo tồn.

Văn hóa, ẩm thực Hạ Mỗ độc đáo không đâu có được

Nói về nét văn hóa của Hạ Mỗ là một câu chuyện dài, và ẩm thực nơi đây cũng vậy. Những món ăn đặc trưng được xem là đặc sản khá nổi tiếng và được lưu truyền qua bao thế hệ. Hương vị đồng quê lưu lại những dấu ấn đậm nét để người đi xa nhớ về. Bạn biết đấy, Hạ Mỗ là vùng đất cổ nằm bên ba bờ sông lớn là sông Nhuệ, sông Hồng và sông Hát, nơi đây quanh năm được bồi đắp phù sa nên cây cối tha hồ tươi tốt, những loại cây lương thực, cây hàng năm hay lâu năm đều mang đến sản lượng cao.

Vô vàn những món ăn ngon được lấy chủ yếu từ nguồn nguyên liệu thiên nhiên sẵn có, điển hình như bánh giò, đậu phụ, bột sắn dây, nổ nén (loại bánh làm bằng gạo nếp rang trộn với mật mía rồi nén lại thành khối vuông)… Những loại bánh mang hương vị thơm ngon, ăn rất cuốn mà bạn có thể thưởng thức và mua về làm quà tặng sau một chuyến đi chơi xa. Nếu bạn chưa biết đến Hạ Mỗ chơi ở đâu, ăn gì hay mua gì làm quà có thể liên hệ với VietSense Travel để được hỗ trợ và tư vấn nhé! Chắc chắn đến Hạ Mỗ tham quan sẽ là chuyến đi khiến bạn nhớ mãi với những kỷ niệm khó quên.

Tại Hạ Mỗ có một món ăn đặc sắc mà bạn khó có thể tìm thấy tại những địa phương khác đó là cháo se - một loại cháo ăn bằng đũa, béo béo, thơm thơm ăn rất đưa miệng. Cháo se gây ấn tượng từ tên gọi, hình dáng cũng như cách chế biến và hương vị. Hầu hết những du khách đến đây lần đầu đều đặt dấu chấm hỏi cho một món ăn có cách thưởng thức có một không hai. Trong văn hóa ẩm thực Châu Á hay Châu Âu, thông thường khi nói về cháo người ta sẽ nghĩ ngay đến món ăn bằng thìa, chứ ăn bằng đũa như cháo se thì là lần đầu tiên gặp.

Nguyên liệu chủ yếu của món cháo này là gạo tẻ xay nhuyễn và nước xương cùng một chút thịt băm xào hành thơm lừng. Khác với những món cháo khác, cháo se dùng gạo tẻ xay nhuyễn chứ không để nguyên hạt hay bột gạo. Gạo tẻ phải được ngâm trước 12 tiếng rồi mới đem xay, Bước làm này cần đến dụng cụ xay bột truyền thống thủ công hoặc máy móc hiện đại đều được. Miễn là thành phẩm không bị vón cục, đều và mịn.

Công đoạn tiếp theo khi xay gạo thành nước là lọc qua một túi vải dày. Tấm vải được treo lên cao để róc bớt nước để thu được thành phẩm là một mẻ bột dẻo, mềm nhuyễn và trắng phau. Nguyên liệu chính là bột đã xong, bước tiếp theo là chuẩn bị nước dùng. Nồi nước dùng có thể lấy từ bất kỳ phần xương nào rồi ninh kỹ trong nhiều giờ liền, theo kinh nghiệm của những người đầu bếp lâu năm thì phần ngon nhất vẫn là xương đuôi. Khi nếm thử nước dùng ngọt thanh mà không bị ngấy có nghĩa là bạn đã thành công ở bước này rồi. 

Khi nước dùng đã sôi, người nấu vặn nhỏ lửa và tiến hành thả bột vào nồi. Những người đầu bếp cho bột ra tay, xòe thật đều thành những sợi như đầu đũa và thả lần lượt. Lưu ý nước sôi khá nhanh nên công đoạn này cần có sự giúp sức của 2 đến 3 người để hoàn thành một cách nhanh nhất. Đặc biệt là phần bột cho vào nồi rất dễ bị vón cục nên thi thoảng người nấu sẽ lấy đũa khuấy đều tay. Một lúc sau cho thêm vào nồi một chút nước bột hòa tan để nước dùng được sánh mịn hơn.

Cách nhận biết sợi bột khi chín là có màu trắng trong và không còn lõi bột, cuối cùng là thả thịt nạc đã xào thơm trước đó vào nồi và nêm nếm gia vị theo khẩu vị. Để nồi cháo được ngon hơn và dậy vị, bạn có thể cho thêm hành lá, tiêu đen vào thưởng thức cùng. Vào những ngày đông giá rét, bạn nhất định phải thưởng thức món ăn này nếu đến Hạ Mỗ - Đan Phượng nhé! Mặc dù nguồn nguyên liệu khá đơn giản nhưng để chế biến được thành phẩm phải cần đến sự khéo léo, tỉ mỉ và đặc biệt kỳ  công.

Có thể thấy bên cạnh những giá trị truyền thống xung quanh những công trình kiến trúc, di tích văn hóa, lịch sử tiêu biểu thì nét ẩm thực đồng quê tại đây cũng khiến du khách ngỡ ngàng. Văn hóa vùng miền, giá trị tinh thần sâu sắc biến những trải nghiệm tại Hạ Mỗ của bạn thêm phần hấp dẫn. Nếu có cơ hội bạn hãy về thăm mảnh đất linh thiêng này và tận hưởng những phút giây thư giãn cùng với bạn bè, gia đình của mình nhé! VietSense Travel kính chúc quý khách sẽ có chuyến đi ý nghĩa.