10 nét độc đáo trong văn hóa Nhật Bản du khách không nên bỏ qua

Văn hóa Nhật Bản có sự kết hợp tinh tế giữa vẻ đẹp của thiên nhiên, tín ngưỡng tâm linh, và sự khéo léo trong nghệ thuật. Nó là sự hòa quyện giữa sự bảo tồn giá trị truyền thống và tiếp nhận những yếu tố hiện đại một cách sáng tạo và tinh tế. Cùng Vietsense Travel tìm hiểu những văn hoá độc đáo tại Nhật Bản trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu chung về văn hóa Nhật Bản

Văn hóa Nhật Bản là một nền văn hóa độc đáo và lâu đời, kết hợp hài hòa giữa truyền thống cổ xưa và những giá trị hiện đại. Được định hình qua hàng nghìn năm lịch sử, văn hóa Nhật Bản có nhiều nét đặc trưng nổi bật, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống và cách suy nghĩ của người dân.

Trong xã hội Nhật Bản, văn hóa không chỉ là nền tảng của sự giao tiếp mà còn là nhịp đập kết nối các thế hệ và củng cố sự hòa hợp cộng đồng. Những nghi thức tinh tế như trà đạo (sadō/ chanoyu), với từng cử chỉ trang nhã và tâm thế thanh thản, và cúi đầu chào hỏi, với sự kính trọng sâu sắc, tạo nên một môi trường giao tiếp đầy tinh tế và phẩm hạnh.

Các lễ hội truyền thống như Hanami (ngắm hoa anh đào) và Tanabata (Lễ hội Sao) không chỉ mang lại sự rực rỡ và màu sắc cho đời sống xã hội mà còn gắn kết cộng đồng trong những khoảnh khắc chia sẻ và vui tươi. Những phong tục này không chỉ bảo tồn giá trị văn hóa mà còn tạo ra những ký ức đẹp đẽ, củng cố mối liên kết giữa các thế hệ và làm phong phú thêm cuộc sống hàng ngày.

Trong lĩnh vực du lịch, văn hóa của Nhật Bản chính là ngọn lửa dẫn lối, quyến rũ du khách từ khắp nơi trên thế giới. Mỗi trải nghiệm, từ việc tham quan các đền chùa cổ kính, thưởng thức món ăn truyền thống tinh xảo, đến việc khoác lên mình bộ kimono truyền thống, đều mở ra một cánh cửa khám phá đầy sắc màu về một nền văn hóa độc đáo và huyền bí. Sự tinh tế trong mỗi nghi thức và sự lôi cuốn trong các lễ hội tạo ra những trải nghiệm không thể quên, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách.

Với việc gìn giữ và phát huy vẻ đẹp văn hóa của Nhật Bản, quốc gia này không chỉ bảo tồn được di sản quý báu mà còn tạo ra một điểm đến du lịch đầy mê hoặc và ý nghĩa. Văn hóa Nhật Bản, hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, không ngừng tỏa sáng và thu hút, mang đến những trải nghiệm chân thật và cảm xúc sâu lắng cho mỗi người đặt chân đến đây.

10 nét độc đáo trong văn hoá Nhật Bản

Tìm hiểu văn hóa phong tục Nhật Bản là một hành trình thú vị để khám phá những nét đặc sắc của quốc gia này. Từ trà đạo tinh tế đến nghệ thuật manga, anime nổi tiếng, mỗi yếu tố trong văn hóa phong tục Nhật Bản đều thể hiện sự hòa quyện hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại. Những phong tục này không chỉ phản ánh sự tinh tế mà còn mang đến cái nhìn sâu sắc về lối sống và giá trị của người Nhật.

Văn hoà xã hội và giao tiếp tại Nhật Bản

Trong nếp sống hiện đại, người Nhật vẫn duy trì những nét văn hóa truyền thống, đặc biệt trong các mối quan hệ xã hội và giao tiếp hàng ngày. Những giá trị như hiếu nghĩa với cha mẹ, thủy chung trong hôn nhân, trung thành với bạn bè và kính trọng thầy cô là những nguyên tắc cốt lõi trong văn hóa gia đình và xã hội Nhật Bản. Họ đề cao giáo dục và đạo đức, không chỉ trong gia đình mà còn trong các mối quan hệ công việc và cộng đồng.

Những điều thú vị khi chào hỏi và giao tiếp tại Nhật Bản:

• Cúi chào (Ojigi): Hành động cúi chào là biểu tượng đặc trưng của sự kính trọng và lịch sự trong văn hóa Nhật Bản. Người Nhật cúi chào bằng cách gập người xuống, và độ sâu của cúi chào (khẽ cúi chào, cúi chào bình thường, Saikeirei - cúi chào thấp) sẽ tùy thuộc vào vị thế xã hội của cả hai bên. Đây là một nghi thức quan trọng để bày tỏ lòng kính trọng và tôn trọng đối phương.

• Trao đổi danh thiếp: Trong giao tiếp công việc, việc trao đổi danh thiếp là một nghi thức bắt buộc. Khi gặp gỡ hay giới thiệu, danh thiếp được trao nhận bằng cả hai tay để thể hiện sự tôn trọng. Tấm danh thiếp phải in rõ ràng, không viết tay, thể hiện sự chuyên nghiệp và cẩn trọng trong giao tiếp.
• Kính ngữ Keigo: Tiếng Nhật có một hệ thống kính ngữ phức tạp gọi là Keigo, được sử dụng tùy thuộc vào đối tượng và ngữ cảnh. Khi nói chuyện với cấp trên, người lớn tuổi hay khách hàng, người Nhật phải sử dụng kính ngữ phù hợp để thể hiện sự tôn trọng và trang trọng trong giao tiếp.
• Giá trị của sự im lặng: Người Nhật thường sử dụng sự im lặng như một phương tiện giao tiếp quan trọng, thay vì chỉ phụ thuộc vào lời nói. Họ tin rằng im lặng đôi khi thể hiện nhiều hơn lời nói và giúp tránh hiểu lầm hoặc gây mất lòng đối phương. Trong các cuộc thảo luận hay thương thảo, người có vị trí cao thường ít nói và chỉ đưa ra quyết định sau khi nghe ý kiến từ mọi người. Im lặng ở đây được xem như một dấu hiệu của sự cân nhắc kỹ lưỡng và tôn trọng ý kiến của người khác. Sự im lặng cũng là cách để người Nhật tránh việc phải nói lời từ chối trực tiếp, nhằm bảo vệ mối quan hệ và không gây khó xử cho cả hai bên. Việc nói ít nhưng có trọng lượng, tránh sự phô trương lời nói, là một nét đặc trưng trong giao tiếp của họ.
• Tránh nhìn thẳng: Khác với nhiều quốc gia, người Nhật thường tránh nhìn thẳng vào mắt đối phương trong cuộc hội thoại. Thay vào đó, họ nhìn vào những vật thể trung gian như cà vạt, cuốn sách, hoặc thậm chí nhìn xuống đất. Việc duy trì giao tiếp mắt quá lâu được xem là thiếu lịch sự, thậm chí có thể bị coi là khiếm nhã. Điều này xuất phát từ quan niệm truyền thống về việc tôn trọng không gian cá nhân và duy trì sự khiêm tốn trong giao tiếp.
• Ngón trỏ và ngón cái tạo thành hình tròn: Đây là một cử chỉ phổ biến ở Nhật Bản, thường được sử dụng để chúc người khác giàu có, mang ý nghĩa về tài lộc và thịnh vượng. Cử chỉ này cũng có thể được hiểu như một dấu hiệu về sự hoàn hảo hoặc sự đồng ý.

Có thể thấy rằng văn hóa giao tiếp của người Nhật rất tinh tế và cẩn trọng, đòi hỏi sự quan tâm đến từng chi tiết nhỏ, từ lời nói, cử chỉ, đến cách ứng xử. Điều này không chỉ giúp họ duy trì mối quan hệ xã hội tốt đẹp mà còn tránh được những hiểu lầm không đáng có trong giao tiếp.

Văn hoá trà đạo Nhật Bản

Trà đạo (sadō/chanoyu) không chỉ là một nghi lễ uống trà mà là một nghệ thuật tinh tế, phản ánh sâu sắc tinh thần và giá trị văn hóa của Nhật Bản. Trà đạo, với sự chú trọng tỉ mỉ trong từng chi tiết, từ việc chuẩn bị trà, cách khuấy bột trà matcha, đến cách thưởng thức từng ngụm trà, tạo ra một trải nghiệm hòa quyện giữa sự thanh thản và tinh tế. Mỗi bước trong quá trình trà đạo đều được thực hiện với lòng thành kính và sự tập trung cao độ, biểu thị sự tôn trọng đối với trà, người tham gia và chính mình.

Tại những buổi trà đạo, không gian thường được trang trí giản dị nhưng tinh xảo, mang đến cảm giác thanh bình và hòa hợp với thiên nhiên. Đó là một không gian tĩnh lặng, nơi thời gian dường như ngừng trôi, và người tham gia có thể tạm rời bỏ những lo toan của cuộc sống thường nhật để đắm chìm trong sự bình yên. Những động tác chậm rãi và đầy ý thức trong việc chuẩn bị và thưởng thức trà không chỉ làm nổi bật nghệ thuật của hành động mà còn phản ánh triết lý sống của người Nhật: sự trân trọng từng khoảnh khắc và sự hòa hợp với bản thân và thế giới xung quanh.

Trà đạo không chỉ là một phần của văn hóa Nhật Bản mà còn là một biểu tượng của sự thanh tịnh và tinh tế, mở ra cánh cửa cho người tham gia khám phá chiều sâu của tinh thần và tạo ra những kết nối sâu sắc hơn trong cuộc sống.

>>> Thông tin chi tiết về: Văn Hoá Trà Đạo Nhật Bản - Nét độc đáo trong cách pha và thưởng thức

Lễ hội ở Nhật Bản

Lễ hội (Matsuri) là một phần quan trọng trong văn hóa Nhật Bản, không chỉ là các lễ hội mà còn là dịp để cộng đồng địa phương cùng nhau tụ họp, ăn mừng và duy trì các truyền thống văn hóa, tôn giáo lâu đời. Mỗi matsuri có thể liên quan đến các yếu tố tôn giáo như Phật giáo, Thần đạo, hoặc gắn liền với bốn mùa và các sự kiện lịch sử hoặc chỉ đơn giản là tập trung vào vẻ đẹp thị giác và cảm giác phấn khích. Dù có rất nhiều kiểu matsuri khác nhau, từ nghiêm trang đến sôi động, tất cả đều thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa con người, thiên nhiên và các vị thần.

Một số lễ hội được tổ chức rộng khắp Nhật Bản, nhưng hầu hết lại là các lễ hội mang tính chất khu vực cụ thể. Mỗi vùng miền đều có những lễ hội độc đáo, phản ánh nền văn hóa riêng biệt của từng địa phương.

Điều này khiến Nhật Bản có hàng nghìn lễ hội từ lớn đến nhỏ như: Gion, Tenjin, Obon, Awa Odori, Tanabata (lễ hội Sao), Naha Ohtsunahiki, Doburoku, Owarai, Marimo... từ lễ hội mùa xuân như Hanami (lễ hội ngắm hoa anh đào) đến lễ hội mùa đông như Yuki Matsuri (lễ hội tuyết Sapporo)...

Những lễ hội này là minh chứng cho sự đa dạng văn hóa và sự phong phú trong tín ngưỡng và truyền thống của Nhật Bản, đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, mang lại niềm vui và sự kết nối cho cộng đồng.

Văn hoá manga và anime Nhật Bản

Văn hóa Manga và Anime là một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại của Nhật Bản, và đồng thời cũng có tầm ảnh hưởng lớn trên toàn cầu. Đây là những sản phẩm văn hóa độc đáo, kết hợp giữa nghệ thuật, văn học và phong cách kể chuyện, được phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ 20 đến nay. Manga và anime không chỉ dành cho trẻ em, mà còn hướng tới mọi lứa tuổi, với đa dạng thể loại và chủ đề.

Manga là từ dùng để chỉ truyện tranh của Nhật Bản, được vẽ theo phong cách đặc trưng với nét vẽ chi tiết và nội dung phong phú. Manga có thể kể về các câu chuyện ở nhiều thể loại khác nhau, từ hành động, lãng mạn, kinh dị đến khoa học viễn tưởng và cuộc sống đời thường. Manga không chỉ phổ biến tại Nhật Bản mà còn lan rộng trên toàn thế giới. Những bộ truyện tranh nổi tiếng được dịch ra nhiều ngôn ngữ và được đón nhận bởi các fan hâm mộ quốc tế.

Anime là thuật ngữ chỉ phim hoạt hình được sản xuất tại Nhật Bản, có phong cách nghệ thuật và cách kể chuyện độc đáo. Anime có thể là bản chuyển thể từ các bộ manga nổi tiếng, hoặc là tác phẩm nguyên bản hoàn toàn mới. Anime đã trở thành một phần của văn hóa giải trí toàn cầu, với lượng fan đông đảo ở nhiều quốc gia. 

Manga và anime đã trở thành biểu tượng văn hóa của Nhật Bản, thu hút nhiều người nước ngoài tìm hiểu về ngôn ngữ, lịch sử và phong tục của đất nước. Nhiều người hâm mộ anime và manga đã đến Nhật Bản tham gia các sự kiện cosplay, mua sắm hàng hóa liên quan và tham quan các địa điểm nổi tiếng trong các bộ anime và manga.

Văn hóa Nhật Bản trong trang phục

Trang phục truyền thống của Nhật Bản là một phần quan trọng trong văn hóa và đời sống của người dân đất nước này. Mặc dù xã hội hiện đại của Nhật Bản chủ yếu sử dụng trang phục phương Tây hàng ngày, nhưng những bộ trang phục truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng trong các dịp lễ hội, nghi thức trang trọng và trong nghệ thuật.

Kimono là biểu tượng trang phục truyền thống nổi tiếng nhất của Nhật Bản. Kimono có thiết kế áo khoác dài, tay áo rộng và thường được may từ các loại vải cao cấp như lụa, satin, hoặc cotton. Nó có thể được thắt chặt bằng một chiếc thắt lưng obi lớn và tinh xảo. Đặc biệt, cách mặc và thắt obi yêu cầu kỹ thuật phức tạp, phản ánh trình độ khéo léo của người mặc. 

Được sử dụng trong các dịp đặc biệt như lễ hội, đám cưới, đám tang, trà đạo và các sự kiện trang trọng. Có rất nhiều loại kimono dành cho các đối tượng hoặc các mục đích khác nhau, các loại kimono phổ biến phải kể đến như:

• Furisode: Kimono dành cho phụ nữ trẻ chưa kết hôn, với tay áo dài và rực rỡ.
• Tomesode: Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn, với hoa văn chỉ xuất hiện ở phía dưới chân.
• Yukata: Loại kimono mỏng, thoải mái, thường được mặc vào mùa hè hoặc trong các dịp lễ hội mùa hè và tại các nhà nghỉ truyền thống (Ryokan).
• Shiromuku: Trang phục cưới truyền thống của cô dâu, thường là bộ kimono màu trắng
• Montsuki: Trang phục cưới truyền thống của chú rể, bao gồm một bộ kimono đen có gắn huy hiệu gia tộc, mặc cùng với hakama.
• ...

Du khách có thể sẽ bị bối rối theo các cách mặc Kimono do chúng có sự khác biệt nhỏ nhưng hãy nhớ tới điểm đặc biệt đó là Kimono được gấp qua trái trước và bên phải ngoài cùng cho tất cả phụ nữ và nam giới. Khi đặt chân tới một quốc gia Nhật Bản, bạn hãy nên thử mặc một bộ Kimono để cảm nhận được nét văn hóa trên từng bộ trang phục của người Nhật thật thú vị đến nhường nào.

Văn hoá Nhật Bản trong ẩm thực

Ẩm thực Nhật Bản, hay còn gọi là washoku (和食), là một phần quan trọng trong văn hóa và đời sống của người Nhật. Nó không chỉ được biết đến với sự tinh tế trong hương vị và cách trình bày mà còn thể hiện sâu sắc triết lý sống của người Nhật, tập trung vào sự cân bằng giữa con người và thiên nhiên, tôn trọng nguyên liệu, cũng như các giá trị sức khỏe.

Người Nhật ưu tiên sử dụng nguyên liệu tươi, theo mùa (gọi là shun) và có nguồn gốc địa phương. Điều này không chỉ giúp bảo đảm hương vị tự nhiên của thực phẩm mà còn giữ được giá trị dinh dưỡng. Ví dụ, mùa xuân là thời điểm của sakura mochi (bánh gạo nhân đậu đỏ gói trong lá anh đào), mùa hè có unagi (lươn nướng), mùa thu có hạt dẻ và kabocha (bí đỏ), và mùa đông có yuzu (quả quýt Nhật)...

Họ coi trọng không chỉ hương vị mà cả cách trình bày món ăn. Mỗi món ăn thường được trang trí đẹp mắt, với sự kết hợp màu sắc và hình dáng hài hòa. Các món ăn thường được bài trí gọn gàng, tôn vinh sự tinh tế và tự nhiên của nguyên liệu.

Món ăn Nhật thường có vị nhạt hơn so với nhiều nền ẩm thực khác, vì người Nhật thích tận hưởng hương vị tự nhiên của nguyên liệu. Họ sử dụng các loại gia vị như nước tương, miso, wasabi, và giấm một cách khéo léo để không làm mất đi sự tinh túy của món ăn.

Các món ăn truyền thống nổi tiếng ở Nhật Bản phải kể đến như: Sushi, Sashimi, Tempura, Ramen, Udon, Soba, Okonomiyaki, Miso Soup, Nabe...

Những màn đấu Sumo đầy hấp dẫn

Sumo là một trong những biểu tượng văn hóa đặc trưng của Nhật Bản và đấu vật Sumo được xem như là môn thể thao quốc gia của xứ sở hoa anh đào. Môn thể thao này có từ thế kỷ thứ 8 và được bắt đầu như một cách để cầu mong cho vụ mùa bội thu, sau đó người dân Nhật Bản đã phát triển nó thành một trò chơi phổ biến. Khi thi đấu, 2 người sẽ đứng vào 1 vòng tròn. Người chiến thắng trận đấu là người có thể triệt hạ đối thủ bằng sự nhanh nhẹn và sức đẩy, buộc đối phương phải bước ra khỏi vòng tròn cuộc chơi. Sumo là một môn thể thao truyền thống lâu đời và vẫn còn được gìn giữ đến tận ngày nay, nó liên quan tới phong tục và quần áo cổ xưa.

Có rất nhiều truyền thống cổ xưa đã được bảo tồn trong hình thức đấu vật Sumo và thậm chí môn thể thao này còn mang nhiều lễ nghi đặc biệt, như dùng muối để tẩy uế từ Thần đạo. Ngày nay, các trận đấu Sumo vẫn được tổ chức nhưng nó cũng đã dần bị mai một, tuy nhiên đây vẫn ;à một nét văn hóa đặc sắc không thể thiếu của Nhật Bản.

Geisha

Geisha là một trong số những nét văn hóa đa dạng của Nhật Bản, đây được coi là biểu tượng mỗi khi ai đó nhắc tới xứ sở hoa anh đào. 

Geisha trong tiếng Nhật có nghĩa là - Nghệ giả, nghĩa đen là “con người của nghệ thuật” họ là nghệ sĩ vừa có tài ca múa nhạc lại vừa có khả năng trò chuyện, tóm lại họ là một nghệ thuật giải trí truyền thống của Nhật Bản. 

Nguồn gốc của một Geisha đó là những nghệ sĩ lần đầu tiên xuất hiện ở các thành phố lớn tại Nhật Bản vào khoảng thế kỷ 17. Điều đặc biệt chính là tất cả đều là nam giới chứ không phải là nữ giới như hiện nay. Sau đó Geisha phát triển, phụ nữ đã trở thành Geisha nhiều hơn. Người phụ nữ đầu tiên tự nhận mình là Geisha vào năm 1750 tại tỉnh Fukugawa.

Người phụ này đã tự mình trình diễn để bộc lộ tài năng và ca hát của mình, bà được biết đến là một trong những người đóng vai trò quan trọng cho nét văn hóa Geisha đặc sắc tại Nhật Bản. Cho tới tận ngày nay, văn hóa Geisha đã ăn sâu vào xã hội nước Nhật và là một nét văn hóa độc đáo thu hút rất nhiều khách du lịch quan tâm.

Văn hoá Tiền boa ở Nhật

Khi đi du lịch ở một quốc gia khác, tiền boa là một trong những thứ cần chú ý, vì dường như mỗi nơi đều có sự khác biệt về nét văn hóa này. Khi ở Nhật, bạn sẽ không cần phải bận tâm về vấn đề này bởi trong văn hóa của Nhật Bản, tiền boa là điều cấm kỵ. Trong một số trường hợp thì nhân viên mới được phép chấp nhận tiền boa từ khách. Bên cạnh đó, trả tiền boa ở Nhật Bản nếu không có lý do chính đáng hoặc làm sai cách, có thể sẽ bị cho là thô lỗ, ứng xử kém văn hóa.

Phần lớn các dịch vụ được cung cấp tại Nhật Bản không hề cần tiền boa, thậm chí những nhân viên ở đây còn được đào tạo để từ chối khi nhận khoản tiền đó. 

Nghệ Thuật Cắm Hoa (Ikebana)

Nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản - Ikebana (生け花), là một phần quan trọng trong văn hóa Nhật Bản, thể hiện sự tinh tế, sự hài hòa và triết lý về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Ikebana không chỉ đơn thuần là việc cắm hoa mà còn là một hình thức nghệ thuật cao, với nhiều quy tắc và phương pháp khác nhau để tạo ra các tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc và tinh tế.

Ikebana có nguồn gốc từ thời kỳ Heian (794–1185) khi nó bắt đầu như một phần của các nghi lễ tôn giáo tại các đền thờ Phật giáo. Ban đầu, hoa được cắm để dâng cúng và thể hiện lòng thành kính. Đến thời kỳ Kamakura (1185–1333), Ikebana đã phát triển thành một hình thức nghệ thuật riêng biệt.

Trong suốt các thế kỷ, Ikebana đã phát triển và thay đổi theo các trường phái và phong cách khác nhau.

Văn hóa của Nhật Bản là một bức tranh đa chiều, nơi sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại tạo nên một sự quyến rũ độc đáo. Văn hóa phong tục Nhật Bản là điều mà quốc gia này gìn giữ suốt bao nhiêu năm và đã trở thành nét đẹp không lẫn vào đâu được, để lại trong lòng du khách nhiều ấn tượng khó phai.

Văn hóa Nhật Bản không chỉ là di sản quý báu mà còn là nguồn cảm hứng vô tận, mở ra cánh cửa cho du khách khám phá và trải nghiệm những giá trị sâu sắc và ý nghĩa.

Những thông tin mà VietSense Travel hy vọng sẽ giúp cho các bạn có thêm những lưu ý quan trọng trong hành trình khám phá Nhật Bản đầy thú vị. Chúc chuyến đi của các bạn thật hoàn hảo và ý nghĩa.

Khám phá vẻ đẹp văn hoá xứ Phù Tang cùng tour du lịch Nhật Bản độc quyền từ Vietsense Travel! Chúng tôi mời bạn tham gia hành trình kỳ diệu để tận hưởng những nét đặc sắc của đất nước mặt trời mọc. Từ việc chiêm ngưỡng sắc hồng tinh khôi của lễ hội Hanami dưới tán cây anh đào đến việc trải nghiệm trà đạo thanh nhã trong không gian truyền thống, mỗi khoảnh khắc trong tour đều được thiết kế để mang đến cho bạn những trải nghiệm sâu sắc và khó quên. Khám phá các đền chùa cổ kính, thưởng thức ẩm thực tinh tế, và hòa mình vào sự nhộn nhịp của các thành phố hiện đại, tour du lịch Nhật Bản của Vietsense Travel sẽ mở ra một thế giới đầy sắc thái và huyền bí. Đặt tour ngay hôm nay để trải nghiệm văn hóa Nhật Bản trong sự phục vụ tận tâm và chuyên nghiệp của chúng tôi!