Các món ăn có lẽ sẽ hợp khẩu vị hầu hết người Việt: lẩu, hầm, nướng, mì xào, súp từ thịt gia súc. Các loại bánh như: bánh kem, bánh nướng, bánh mì ăn cũng khá ngon. Ẩm thực Mông Cổ bị ảnh hưởng nhiều bởi khí hậu lục địa, một chút văn hóa Nga và Trung Quốc. Thịt và sữa là chế độ ăn chủ yếu của ẩm thực du mục này, rau rất ít được sử dụng. Thịt ngựa, yak, thịt bò, thịt cừu và thậm chí cả lạc đà đều được chế biến thành những món ăn ngon. Nhưng không phải ai cũng ăn được hầu hết những món ăn của người Mông Cổ. Dưới đây là một số món ăn đặc trưng của vùng đất thảo nguyên mênh mông này.

Các món chính làm từ thịt

Thịt cừu, dê, bò yak…luôn là nguyên liệu cho hầu hết các món thịt. Nếu bạn là người yêu thích các món ăn nhiều thịt, thì bạn sẽ thích món ăn của người Mông Cổ.

Khorkhog – Хорхог

Món Khorkhog (Хорхог) - tinh túy của ẩm thực Mông Cổ. Đây là một món thịt nướng truyền thống của người Mông Cổ. Nó thường được làm từ thịt cừu hoặc thịt dê, cùng rau củ như cà rốt, hành tây, khoai tây nấu trong nồi nấu sữa. Điểm đặc biệt của món ăn này là trong quá trình nấu, những viên đá nhẵn được đốt nóng và cho vào nồi. Rau củ và thịt cừu mềm nhũn hòa trộn vào nhau cực kỳ thơm ngon, đây là một sự kết hợp tuyệt v vời.

Ngoài ra, khi khorkhog đã chín và đá nguội đi một chút, người Mông Cổ sẽ lấy đá chà chúng lên tay. Họ tin rằng những viên đá được nung nóng có tác dụng chữa bệnh. Nếu bạn có cơ hội thử món khorkhog ở Mông Cổ, thì bạn cũng nên thử làm như vậy.

Boodog – Боодог

Món Boodog có thể hiểu là món dê nướng đá. Món này rất nổi tiếng, là một trong những món ăn thú vị nhất trong ẩm thực Mông Cổ. Boodog tương tự như khorkhog nhưng nó không sử dụng nồi hoặc nồi nấu sữa để nấu thịt. Thay vào đó, boodog sử dụng xác của chính con vậy đó để nấu thịt và rau củ. Boodog theo truyền thống được làm với bất kỳ loại động vật nào nhưng ngày nay nó chỉ được làm bằng thịt cừu hoặc dê. Con vật sau khi được làm sạch, sẽ được tách lấy thịt, xương, nội tạng mà không làm rách da. Sau đó, thịt được tẩm gia vị và nhồi trở lại thân cùng với rau, đá sông đun nóng và nước trước khi đậy kín để nấu.

Trong thời cổ đại, boodog sẽ được nướng trên lửa để làm cháy sém lông, nhưng ngày nay thường sử dụng đèn hàn. Mọi phần lông còn sót lại sẽ được cạo sạch bằng dao. Khi chỗ khâu kín bắt đầu chảy ra mỡ nóng thì bạn sẽ biết rằng boodog đã chín và sẵn sàng để ăn. 

Boodog là một món ăn cổ xưa rất được coi trọng ở Mông Cổ. Trên thực tế, người Mông Cổ có một câu nói về boodog như sau: “Những người làm và ăn Boodog cùng nhau sẽ là bạn tốt nhất của cuộc đời”.

Chanasan Makh và Uuz

Chanasan Makh và Uuz là các món ăn đặc sản và phổ biến nhất. Bởi nó rất đơn giản chỉ là thịt luộc và thịt hấp. Đây là 2 món ăn sáng điển hình của người Mông Cổ. Không giống những bữa sáng chú trọng thanh đạm và nhanh gọn, người Mông Cổ ăn nhiều thịt vào buổi sáng. 

Uuz là món ăn đặc sản của đêm giao thừa cổ xưa. Phần lưng và đuôi của thịt cừu được nấu trong buồng hấp từ ba đến năm giờ. Món ăn phổ biến của người Mông Cổ này, thường được phục vụ cho những dịp đặc biệt, rất ngon, thơm béo và mặn. Chanasan Makh là thịt cừu luộc trong nước muối; thường được làm cho bữa sáng. Nó có độ chua vừa phải nhưng có thể được làm cay bằng cách nhúng vào tương cà và rắc tiêu. Những bữa sáng dinh dưỡng cho một ngày mới tràn đầy năng lượng.

Bánh nhân thịt

Buuz – Бууз

Là một loại bánh bao Mông Cổ nhân thịt phổ biến. Đó là một món ăn truyền thống của Mông Cổ thường được dùng để ăn mừng Tết Nguyên đán. Công thức nấu ăn khác nhau tùy từng người nấu nhưng bánh bao thường được làm bằng bột nhào cơ bản; nhân  được làm từ thịt cừu hoặc thịt bò băm nhỏ , được ướp với hành tây và / hoặc tỏi và muối.

Đôi khi sẽ được ướp với hạt thì là nảy mầm và các loại thảo mộc theo mùa khác rất ngon. Khoai tây nghiền, bắp cải hoặc gạo cũng có thể được thêm vào. Viên thịt sau đó được đặt giữa vỏ bánh và gấp xung quanh viên thịt với một lỗ nhỏ ở trên cùng. Sau đó, đưa đi hấp trong khoảng 20 phút là có thể thưởng thức. Theo truyền thống, bánh bao được phục vụ với bánh mì chiên, nước chấm và salad, bạn có thể kết hợp chúng với đồ uống như vodka hoặc trà cũng rất ngon.

Khuushur

Khuushur là một món ăn rất phổ biến ở đất nước của những vùng đồng cỏ này , thành phần tương tự như Buuz hoặc Bansh nhưng nó lớn hơn nhiều và không phải hấp mà người ta đem chiên ngập dầu. Bạn có thể coi khuushur là phiên bản Mông Cổ của Chebureki, một loại bánh ngọt chiên của Nga với nhân thịt xay bởi thực tế Khuushur chịu ảnh hưởng trực tiếp từ ẩm thực Nga chỉ khác nhân bánh Khuushur có thể mặn hoặc ngọt tùy sở thích mỗi người.

Ngoài việc ngon và bổ dưỡng, món ăn này còn có đặc tính chữa bệnh. Người Mông Cổ dùng những chiếc bánh nóng hổi này để kích thích tuần hoàn máu trong những ngày đông lạnh giá. Khuushuur là món ăn chính được phục vụ tại Naadam, một lễ hội truyền thống lớn nhất của người Mông Cổ.

Bansh – Банш

Món bánh Bansh không phổ biến bằng Buuz và Khuushur nhưng mùi vị cũng khá giống nhau đều là nhân thịt. Nó có thể được hấp và ăn riêng hoặc cũng có thể thêm vào súp ăn kèm của người Mông Cổ. Cảm giác món ăn này tương tự như há cảo của Trung Quốc.

Mì, súp, cơm

Guriltai Shul – Гурил лл

Guriltai Shul là súp mì được làm từ thịt béo như thịt cừu hoặc thịt bò cùng với rau, hành lá và mì. Món ăn truyền thống này về cơ bản là súp thịt cừu hoặc nước kho ăn kèm với mì và rau. Công thức chính thống yêu cầu thịt mỡ, mặc dù thịt thăn cũng có thể được sử dụng.

Tsuivan – Цуйван

Tsuivan là món mì hầm được làm từ thịt và nhiều loại rau khác nhau. Theo truyền thống, nó được làm bằng thịt cừu nhưng các loại thịt khác như thịt bò hoặc thịt lợn cũng có thể được sử dụng.

Mì được đặt trên thịt và rau nấu chung trong nồi. Đậy kín nắp nồi để mì được hấp cách thủy. Sau khoảng 10-15 phút, mì chín, bạn mở vung nồi trộn đều các nguyên liệu. Vị thịt của nước hầm béo ngậy hòa quyện với vị bùi bùi của các loại rau củ tạo nên một hương vị độc đáo. Tsuivan là một trong những món ăn Mông Cổ được yêu thích nhất và có ý nghĩa văn hóa.

Bantan – Бантан

Bantan là món súp thịt có thành phần chính là bột và thịt và là món ăn của người Mông Cổ có hàm lượng chất béo thấp nhất. Thích hợp với trẻ em và những người bị xót ruột bụng cồn cào. Bantan thường được so sánh với cháo thịt bò của Hàn Quốc do có kết cấu dạng đặc sệt và mềm.

Guriltai Shul – Гурилтай Шөл

Soup Guriltai Shul tương tự mì Guriltai Shul nói ở trên nhưng chế biến theo kiểu này dễ ăn hơn. Một món súp được nêm gia vị đơn giản được làm từ xương cừu hoặc xương bò luộc, muối và sợi mì dẹt ngắn được cắt bằng tay. Trong một số trường hợp, các tấm bột dẹt được chiên trước trước khi được cắt thành các dải. Ăn kèm với tasalsan guril.

Budaatai Khuurga – Будаатай Хуурга

Budaatai Khuurga - bữa cơm chính thống của người Mông Cổ. Từ thời xưa, gạo đã được nhập khẩu từ các nước láng giềng phía nam, bởi vì rõ ràng nó không phát triển trong khí hậu Mông Cổ. Công thức đơn giản là Cho gạo, nước, một ít muối, một ít dầu vào chảo và đun sôi cho đến khi nước cạn để lửa nhỏ thêm 10 phút nữa; rau củ cắt nhỏ như hành tây, bắp cải, cà rốt, ớt chuông xào cùng thịt cừu hoặc thịt bò có thể băm hoặc xé nhỏ. Nêm nếm gia vị rồi bỏ phần cơm đã nấu vào trộn chung thêm vài phút. Món ăn này thường được dùng cho bữa trưa hoặc bữa tối. 

Sữa và các món đặc trưng từ nó

Ẩm thực của Mông Cổ bắt nguồn từ các nguyên liệu do các loài động vật chăn nuôi của các gia đình du mục trên thảo nguyên. Chúng bao gồm gia súc, cừu, dê, ngựa, lạc đà và một số thịt thú rừng. Từ những con vật này, họ hút sữa và tạo ra nhiều loại sản phẩm từ sữa thơm ngon vì vậy sữa và sản phẩm từ sữa của người Mông Cổ rất đa dạng.

Airag – Айраг

Với tất cả những món ăn Mông Cổ nhiều thịt đè nặng bạn, bạn sẽ cần một thứ gì đó để hỗ trợ tiêu hóa của mình. Airag – Айраг là rượu làm từ sữa ngựa lên men. Đây là thức uống truyền thống quốc gia của Mông Cổ và phổ biến không kém ở các nước Trung Á. Có vị chua chua ngọt ngọt dễ chịu, rất nhiều chất dinh dưỡng. 

Airag được làm bằng cách lọc sữa ngựa cái tươi qua một miếng vải và đổ vào một chiếc bao da gọi là khukhuur. Sữa được khuấy liên tục trong 1-2 ngày bằng máy nghiền gỗ gọi là buluur cho đến khi sữa sẵn sàng để uống. Airag có nồng độ cồn khoảng 2% và được biết đến là một nguồn giàu vitamin và khoáng chất.

Aaruul – Ааруул

Aaruul – Ааруул thường được làm từ sữa bò yak, lạc đà, dê. Là một loại sữa đông khô, cứng. Để tăng thêm phần thẩm mỹ nhìn không quá đơn giản họ còn ép vào khuôn để nhìn kiểu dáng giống bánh hơn. 

Để sữa (thường từ gia súc, bò Tây Tạng, lạc đà) đông lại. Dùng vải mịn nhấc các thành phần rắn ra và để cho nhiều chất lỏng chảy ra. Sau đó ấn khối thành bánh cao vài cm vào giữa hai tấm gỗ, dùng đá đè xuống.Cắt bánh rắn thành từng miếng có chiều dài khoảng 10. Xếp các miếng lên một tấm gỗ và đem phơi nắng cho khô. Aaruul có 2 loại có đường hoặc không đường, thường được ăn với sữa chua vào bữa sáng. Trẻ em ở Mông Cổ rất thích ăn aaruul, nó coi như là một món ăn vặt.

Khailmag – Хайлмаг

Khailmag được gọi là kem kiểu Mông Cổ, hình dung khá giống kem đông đặc caramel. Là một món ăn tráng miệng bổ dưỡng được làm từ sữa của Mông Cổ thường nhìn thấy ở trại Ger hoặc các hộ gia đình, có vị béo, ngậy và ngon. Thành phần gồm có Kem béo, bột mì, nho khô, đường, muối. 

Bạn bắc lên bếp đun ở lửa vừa, cho kem vào nồi, khuấy đều đến khi sôi.Trong khi khuấy kem, thêm bột từng chút một. Tiếp tục khuấy cho đến khi dầu / bơ sữa vàng / trên bề mặt. Thêm một chút muối và đường. Ngay sau khi bơ sữa chảy ra đủ, hãy tách dầu sang một bát khác. Khi khailmag đặc lại như mứt trái cây, trộn tất cả nho khô. Khailmag được làm khác nhau ở các khu vực khác nhau của Mông Cổ nhưng cơ bản thì là như vậy.

Mọi người đều có những kỷ niệm về việc ăn khailmag do mẹ hoặc bà của họ làm khi họ còn nhỏ. Nó cũng được phục vụ tại các bàn ăn mừng truyền thống, chẳng hạn như năm mới âm lịch, lễ cưới và lễ cắt tóc cho trẻ em, v.v.

Suutei Tsai – Сүүтэй Цай

Suutei Tsai là là một loại đồ uống truyền thống của người Mông Cổ còn được  gọi là trà sữa nhưng có vị mặn thay vì ngọt, nó rất lạ và khá kén khẩu vị của người nước ngoài nhưng lại rất phổ biến ở Mông Cổ. Nó thường được uống trong các bữa ăn  suốt cả ngày. Nó thường được phục vụ cho khách khi họ đến một ngôi nhà của người Mông Cổ. 

Các nguyên liệu làm nên một cốc suutei tsai thường là nước, lá trà, sữa và muối. Một công thức đơn giản có thể cho một lít nước, một lít sữa, một muỗng canh trà xanh và một muỗng cà phê muối. Nhưng các thành phần thường khác nhau. Một số công thức sử dụng trà xanh trong khi những công thức khác sử dụng trà đen. Một số công thức nấu ăn thậm chí bao gồm bơ hoặc chất béo. Sữa ở Mông Cổ thường là sữa tươi nguyên chất, và việc sử dụng nửa sữa và nửa kem thay vì chỉ sữa đã qua chế biến sẽ tạo ra một loại nước giải khát phong phú gần giống với thực phẩm. 

Một vài món ăn hấp dẫn khác

Byaslag: là một loại pho mát nhẹ của Mông Cổ được làm từ sữa bò yak hoặc sữa bò.Dùng Kefir tách sữa đông khỏi sữa. Sau khi để ráo nước, các cuộn tròn được bọc trong một miếng vải, sau đó được ép giữa các tấm gỗ nặng. Phô mai được tạo hình thành các ô vuông, sau đó được cắt thành từng lát và dùng tươi như một món ăn nhẹ, trong khi loại cứng có thể dùng với trà hoặc súp. Byaslag có màu vàng nhạt, hương vị của nó là mặn, béo và thơm mùi kem. Ngoài ra, còn có thể làm sữa chua, sữa chua lên men, bơ, kefir, phô mai khô và một loại rượu sữa nhẹ (shimiin arkhi).

Borts: là một đặc sản của người Mông Cổ bao gồm thịt khô của bò, dê hoặc lạc đà. Món ăn này được phát minh ra như một cách để bảo quản thịt trong những mùa đông dài vất vả. Đầu tiên, thịt được cắt thành những dải dài và dày, sau đó được treo trên một sợi dây để làm khô cho đến khi chuyển sang màu hơi nâu.

Boortsog hoặc Bawïrsaq: là một loại snack ngọt chiên phổ biến ở Mông Cổ thường được làm bằng bột nhào gồm bột mì, bơ, nước, muối và đường. Sau khi được tạo hình đem đi chiên vàng, chúng có thể được ăn cùng với trà hoặc thưởng thức với bơ, mật ong hoặc pho mát.

Kumis: là một sản phẩm sữa lên men có nguồn gốc từ Mông Cổ cổ đại. Thức uống này tương tự như kefir. Được làm từ ​​sữa ngựa tươi, có chứa nhiều đường hơn sữa dê hoặc sữa bò, đồng thời nó cũng rất giàu protein và vitamin C. Thức uống sữa nhẹ này có hương vị hơi chua và hậu vị gợi nhớ đến hạnh nhân. 

Đồ ngọt của người Mông Cổ bao gồm boortsog, bánh quy Biscuit hoặc bánh quy được ăn trong những dịp đặc biệt, bánh kem, bánh mì,...

Vodka là đồ uống có cồn phổ biến nhất; Chinggis vodka là nhãn hiệu phổ biến nhất ở Mông Cổ.