Nằm trong hệ thống chùa Khmer Nam bộ vô cùng nổi tiếng tại tỉnh Sóc Trăng, chùa Chén Kiểu từ xưa đến nay đã được biết đến là một trong số những ngôi chùa có phong cách thiết kế kiến trúc “độc nhất vô nhị” để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách. Hãy cùng Vietsense travel ngược dòng tâm linh tìm hiểu về ngôi chùa độc đáo này mọi người nhé!

Những thông tin cơ bản về chùa Chén Kiểu

Chùa Chén Kiểu hay còn gọi được người dân bản xứ gọi với cái tên là chùa Sà Lôn, là một trong những ngôi cổ tự có nét kiến trúc độc đáo thu hút, ngày nay ngôi chùa này đang tọa lạc tại xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng; có vị trí cách Trung tâm Thành phố Sóc Trăng khoảng 12 km về hướng tỉnh Bạc Liêu hiện tại. Nét nổi bật đặc trưng trong kiến trúc của ngôi chùa này là ở những bức tường được ốp hoàn toàn bởi những mảnh chén, dĩa, sành sứ nhìn rất độc đáo nghệ thuật nhưng vô cùng thẩm mỹ đẹp lạ ít có chỗ nào có được.

Trước đây ngôi chùa này có tên Khmer là Wath Sro Loun, để dễ phát âm nên từ Sro Loun được đọc chại thành Sà Lôn bởi người dân đang sinh sống tại địa phương thời điểm đó. Sro Loun là cái tên có nguồn gốc từ chữ Chro Luong – là tên của 1 con rạch chạy dọc theo đường làng trước đây ở vị trí rất gần ngôi chùa, và tên gọi ấy đồng thời cũng được dùng để đặt tên chùa để mọi người có thể dễ dàng ghi nhớ và đến đây thường xuyên hơn.

Vào khoảng thời gian những năm 1815, ngôi chùa được dựng nên bằng cây lá như những ngôi chùa khác trong vùng. Trong thời gian chiến tranh, dưới sức tàn phá khủng khiếp của bom đạn, ngôi chánh điện của chùa bị hư hại nặng nề nên không sử dụng được nữa. Đến thời gian những năm 1969, ngôi chùa này đã được tiến hành xây dựng lại theo kiến trúc độc đáo như ngày nay, gồm các phần như: Chánh điện, sala, tháp bảo, nơi để sách kinh thánh cho người dân đến đọc,..Trong quá trình xây dựng ngôi chùa này, do quá trình này bị thiếu vật liệu nên các vị sư đã nảy ra sáng kiến vô cùng độc đáo là quyên góp chén, dĩa từ bà con trong phum, sóc để ốp lên tường và không ngờ điều này lại mang đến kiệt tác độc đáo như bây giờ. Ý tưởng xây dựng này vừa tiết kiệm kinh phí xây dựng cho chùa, vừa tạo nên những họa tiết trang trí ấn tượng để du khách có thể tận mắt chiêm ngưỡng như ngày nay. Cũng từ đó, ngôi chùa còn được nhân dân biết rộng rãi đến với tên gọi thứ hai: “Chùa Chén Kiểu” như ngày nay.

Khám phá những nét đặc sắc trong văn hóa tại ngôi chùa

Chung quanh chùa ngày nay là tường rào trang trí hình tượng tiên nữ Apsara đang múa vô cùng xinh đẹp, tượng trưng cho hòa bình và thịnh vượng phát triển của đất nước. Hai bên cổng vào được trang trí bằng 2 tượng sư tử đá, mặt hướng ra quốc lộ với ngụ ý bình an thịnh vượng. Phía trên là hình ảnh của 3 ngôi tháp được chạm khắc, trang trí theo kiến trúc truyền thống của đồng bào Khmer Nam bộ ngày xưa. Dọc lối vào chùa là 2 hàng tượng thần Kâyno (kerno) được xây dựng vô cùng tinh xảo, đây là những bức tượng có khuôn mặt xinh đẹp của tiên nữ Apsara – nhân vật này tượng trưng cho sắc đẹp vĩnh hằng và thân hình chim thần Garuda – tượng trưng cho sức mạnh tương lai của đất nước và tỉnh nhà.

Cũng giống như những ngôi chùa Khmer khác trên địa bàn và khu vực, mái chánh điện chùa Chén Kiểu được các nghệ  nhân ngày xưa xây dựng theo dạng tam cấp, tức là có 3 nếp, nếp dưới cùng lớn nhất và nhỏ dần lên trên tạo sự đối xứng cân bằng. Nếp trên cùng của tam cấp này được xây dựng có hình tam giác, trung tâm có đỉnh nhọn cao vút lên mang đến cảm giác trang nghiêm vô cùng. Mái nhà này được trang trí hoa văn với màu sắc cực kỳ đẹp mắt, đặc biệt là khi có ánh sáng chiếu vào. Có lẽ hiện diện trước mắt du khách chính là nét đẹp huyền bí tâm linh của ngôi chùa nhiều năm tuổi. Phía trong không gian của chánh điện, cùng với không khí trang nghiêm, hòa quyện khói hương nghi ngút, du khách sẽ nhìn thấy hình ảnh của khoảng 20 tượng Phật lớn nhỏ với nhiều tư thế tọa thiền khác nhau cực kỳ uy nghi, trang nhã. Xung quanh tường được trang trí bằng những tranh vẽ kể về cuộc đời của đức Phật Thích Ca, từ khi người sinh ra cho đến khi đắc đạo mang du khách bước vào không khí cổ xưa và chứng kiến cuộc đời của Phật Tổ qua đôi mắt bình thường của mình.

Giữa sân Chùa Chén Kiểu là hình ảnh cột cờ đứng sừng sững, với hình tượng rắn thần Naga xòe 5 đầu khá sinh động và uy nghiêm, nhằm nhắc cho mọi người biết đến điển tích rắn xòe đầu ra để che mưa cho Đức Phật khi người tọa thiền trong quá khứ. Rắn thần Naga chính là một trong những mô típ trang trí quan trọng trong nghệ thuật điêu khắc của Phật giáo Khmer từ xưa cho đến nay. Người Khmer Sóc Trăng nói riêng và Nam bộ nói chung của nước ta, từ lâu đã chịu ảnh hưởng từ Phật giáo Ấn Độ, vì thế Phật giáo Tiểu thừa là tôn giáo chính được thờ cúng tại đây, chi phối đời sống tinh thần cũng như phong cách của họ. Chính vì vậy, người dân chỉ thờ Phật Thích Ca, mà không thờ các vị Quan âm hay Bồ Tát khác trong văn hóa tôn giáo Trung Hoa. Hơn nữa, người dân Khmer sinh sống từ bao đời tại mảnh đất này luôn tin rằng tổ tiên của họ là mẹ rắn, nên có tín ngưỡng thờ rắn và hình tượng rắn thường xuất hiện trong chùa cũng là điều vô cùng bình thường.

Phía sau chùa chính là khu vườn Phật Thích Ca giảng đạo và nhập Niết bàn để có hình tượng cho dân chúng thờ cúng như bây giờ. Đặc biệt đây còn là quần thể kiến trúc gồm nhiều tượng Phật lớn nhỏ, mô phỏng vô cùng sinh động quá trình ra đời, đi tìm chân lý, cũng như giây phút giác ngộ cho đến khi nhập cõi Niết bàn của đức Phật Thích Ca của tôn giáo này.

Đến và tham quan với chùa Chén Kiểu, ngoài việc ngắm nhìn kiến trúc độc đáo của chùa, tìm hiểu văn hóa người Khmer, du khách còn có thể được tận mắt chiêm ngưỡng một phần gia sản vô cùng đồ sộ của công tử Bạc Liêu - người nổi tiếng một thời của vùng lục tỉnh miền Tây, đó là hình ảnh những chiếc tủ cẩn xà cừ, bộ Trường kỷ cùng hai chiếc giường ngủ mùa đông và mùa hè được thiết kế khá lạ mắt, được nhà chùa mua lại vào khoảng những năm 1947, với giá lúc bấy giờ là trên 2.000 giạ lúa cũng là một con số vô cùng cao lúc bấy giờ. Số đồ này được nhà chùa xem là những món đồ cổ quý giá được trưng bày, được làm từ loại gỗ tốt nhất, cẩn xà cừ và chạm khắc rất công phu, tỉ mỉ mang đến cho du khách cái nhìn vô cùng đặc biệt.

Ngày nay, chùa Chén Kiểu đang được biết đến là 1 trong 18 điểm đến du lịch, mà du khách đừng nên bỏ lỡ khi có dịp về thăm mảnh đất Sóc Trăng.