Vịnh Hạ Long có tổng diện tích 1553 km2 gồm 1.969 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó 989 đảo có tên và 980 đảo chưa có tên. Đảo của vịnh Hạ Long có hai dạng là đảo đá vôi và đảo phiến thạch, tập trung ở hai vùng chính là vùng phía Đông nam (thuộc vịnh Bái Tử Long) và vùng phía Tây nam (thuộc vùng vịnh Hạ Long) có tuổi kiến tạo địa chất từ 250 - 280 triệu năm.

Vịnh Hạ Long có tổng diện tích 1553 km2 gồm 1.969 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó 989 đảo có tên và 980 đảo chưa có tên. Đảo của vịnh Hạ Long có hai dạng là đảo đá vôi và đảo phiến thạch, tập trung ở hai vùng chính là vùng phía Đông nam (thuộc vịnh Bái Tử Long) và vùng phía Tây nam (thuộc vùng vịnh Hạ Long) có tuổi kiến tạo địa chất từ 250 - 280 triệu năm.

Nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, Vịnh Hạ Long là một phần vịnh Bắc Bộ, bao gồm vùng biển của thành phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Đồn.

Vùng tập trung dày đặc các đảo đá có phong cảnh ngoạn mục và nhiều hang động đẹp nổi tiếng - là vùng trung tâm Di sản thiên nhiên vịnh Hạ Long, bao gồm vịnh Hạ Long và một phần vịnh Bái Tử Long. Vùng Di sản thiên nhiên được thế giới công nhận có diện tích 434 km2 bao gồm 775 đảo, như một hình tam giác với 3 đỉnh là đảo Đầu Gỗ (phía tây), hồ Ba Hầm (phía nam), đảo Cống Tây (phía đông) vùng kế bên là khu vực đệm và di tích danh thắng quốc gia được Bộ Văn hoá Thông tin xếp hạng năm 1962. 

Vẻ đẹp của Vịnh Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. Từ xưa, Hạ Long đã được Danh nhân văn hoá Nguyễn Trãi mệnh danh là "kỳ quan đất dựng giữa trời cao". Vịnh Hạ Long cũng là nơi gắn liền với sự phát triển của lịch sử dân tộc với những địa danh nổi tiếng như Vân Đồn - nơi có thương cảng cổ nổi tiếng một thời; núi Bài Thơ – nơi ghi bút tích của nhiều bậc vua chúa, danh nhân; sông Bạch Đằng - nơi đã từng chứng kiến hai trận thuỷ chiến lẫy lừng của quân dân đời Trần chống giặc ngoại xâm Nguyên - Mông… 

Không chỉ có vậy, các nhà khảo cổ học qua nghiên cứu các di chỉ ở Đồng Mang, Xích Thổ, Soi Nhụ, Thoi Giếng đã chứng minh rằng Hạ Long là một trong những cái nôi của con ngườI, có nền văn hóa Hạ Long tồn tại vào cuối thời kỳ đồ đá mới. Hạ Long cũng là nơi tập trung đa dạng sinh học cao với những hệ sinh thái điển hình như hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái tùng áng, hệ sinh thái rừng cây nhiệt đới... Với hàng ngàn loài động, thực vật phong phú trên rừng dưới biển... 

Có những loài đặc biệt quý hiếm chỉ có ở nơi đây. Đi giữa Hạ Long, ta ngỡ như lạc vào một thế giới cổ tích bị hoá đá, đảo thì giống hình một người đang đứng hướng về đất liền, đảo thì giống như một con rồng đang bay lượn trên mặt nước (hòn Rồng), đảo thì lại giống như một ông lão đang ngồi câu cá (hòn Ông Lã Vọng), hòn Cánh Buồm, hòn Trống Mái, hòn Đỉnh Hương... 

Tiềm ẩn trong lòng các đảo đá ấy là những hang động tuyệt đẹp như động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt, động Tam Cung... Đó thực sự là những lâu đài của tạo hoá giữa chốn trần gian. Với những giá trị đặc biệt như vây, ngày 17/12/1994, trong phiên họp lần thứ 18 của Hội đồng Di sản Thế giới thuộc UNESCO tổ chức tại Thái Lan, Vịnh Hạ Long đã chính thức được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. 

Và tháng 11/2000, một lần nữa Vịnh Hạ long lại vinh dự được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới về những giá trị địa chất địa mạo. Điều đó đã khẳng định giá trị mang tính toàn cầu của Vịnh Hạ Long