Hoàng Su Phì, thiên đường của những cánh đồng, thửa ruộng bậc thang cong cong, uốn lượn đẹp như tranh vẽ. Nơi lắng nghe được tiếng chim trời, ngắm nhìn cảnh đẹp khó cưỡng của núi rừng bao la. Giữa khung cảnh hùng vĩ và thơ mộng ấy, thưởng thức những món ăn đặc sản thơm ngon, phong phú được chế biến từ những hương liệu, đặc sản nơi rẻo cao, dưới sự chế biến của những người dân bản địa, thổi hồn vào từng món ăn mang lại những ấn tượng khó quên. 

Món ăn ngon Hoàng Su Phì

Món ngon Hoàng Su Phì luôn có một hương vị đặc trưng của núi rừng rẻo cao Đông Bắc. Những món ngon là sự kết hợp của rất nhiều nguyên liệu, dưới sự chế biến hấp dẫn của người dân bản địa hứa hẹn sẽ làm cho bản say lòng ngay tức khắc. 

1. Cơm lam ống nứa

Một trong những món ngon nổi tiếng của vùng đất lúa chín Hoàng Su Phì ấy chính là cơm lam. Những hạt gạo nếp nương trắng ngần được thu hoạch từ thửa ruộng bậc thang màu mỡ là nguyên liệu để làm nên món đặc sản này. Gạo được đổ đầy vào ống nứa non lấy từ trên nương rẫy, cùng với nước từ thượng nguồn đổ về nơi những con suối róc rách, tinh khiết và mát lành.

Cơm lam được nấu trên bếp lửa củi, hạt cơm dẻo mềm, thơm của lúa non và đượm cả mùi khói, là sự hòa quyện của những nguyên liệu tự nhiên trên vùng cao này. Ăn cơm lam cũng là trải nghiệm thú vị, tách từng ống nứa tới đâu, khói bốc nghi ngút tới đó, nóng hôi hổi, ngọt thơm và dẻo mềm.

2. Thắng cố ngựa 

Thắng cố có lẽ là đặc sản được nhắc đến nhiều nhất khi nói về Hà Giang. Món ăn này là một món canh được hầm từ xương, thịt cùng lục phủ ngũ tạng của gia súc và thường người Hà Giang sẽ chế biến từ thịt ngựa. Những con ngực được chăn thả trên cao nguyên đá, thịt chắc và thơm. Để nấu món thắng cố ngựa thì sẽ có xương, gân, bạc nhạc, mỡ và ít thịt nạc được lọc ra, nội tạng, cùng với tiết đông đã được cắt nhỏ.

Thứ làm nên hương vị hấp dẫn, đặc trưng của nồi thắng cố ấy là gia vị từ 12 loại thảo mộc được kiếm từ núi rừng như là quế hồi, thảo quả,... tất cả dậy lên một hương thơm khó cưỡng mà nhất định rằng ai tới Hà Giang cũng nên thử một lần. 

3. Thịt chuột La Chí 

Đồng bào người dân tộc La Chí tập trung nhiều ở bản Phùng - Hoàng Su Phì, nơi có những ruộng lúa bậc thang mênh mông, trù phú. Và cũng chính từ những ruộng lúa chín thơm ngạt ngào này lại là nơi sinh sống của chuột đồng. Chuột ăn thóc, lúa nên sạch và béo ú nần.

Người dân lên nương thường bắt chúng về để chế biến thành món ăn và ngày nay thì trở thành đặc sản. Nổi tiếng nhất là chuột gác bếp và chuột nướng. Thịt chuột nướng lên mùi thơm, ăn cảm giác như thịt gà, bùi và thơm. 

4. Thịt trâu gác bếp 

Là một món ăn vô cùng nổi tiếng của những vùng cao phía Bắc, thịt trâu gác bếp luôn là món ngon được nhiều người yêu thích. Mang một hương vị đậm đà, đặc trưng cũng bởi hương liệu tẩm ướp của núi rừng như mắc khén, lá cây rừng, cho đến cái vị ngai ngái, nồng nàn của khói bếp đã tạo nên vị ngon đặc trưng của đặc sản vùng cao này. Thịt trâu có thể bảo quản được lâu, mua về làm quà cho người thân cũng rất thích hợp. 

5. Lạp xưởng hun khói 

Mùa đông Hà Giang rất lạnh, bởi vậy từ lâu nay người dân đã biết chế các món ăn có thể dự trữ được trong thời gian dài và lạp xưởng chính là món ngon dân giã mà ngày nay trở thành đặc sản của vùng cao. Lạp xưởng được làm từ những nguyên liệu của những con lợn bản. Thịt của chúng được làm nhuyễn, tẩm ướp gia vị thơm lừng và nhồi vào những bộ lòng non, thắt lại thành từng khúc và treo trên bếp. Lạp xưởng sẽ chín dần trên làn khói bếp, nồng nàn mùi khói và các loại gia vị, lại  nhuốm màu ngả vàng hấp dẫn. 

Đặc sản Hoàng Su Phì mua về làm quà

1. Cốm nếp 

Nếu như dưới miền xuôi, thủ đô Hà Nội nổi tiếng với cốm làng Vòng, thì ở Hoàng Su Phì cũng được biết tới với món cốm nếp. Từ bao đời nay, người dân La Chí đã chế biến và gìn giữ món ăn gắn liền với văn hoá lao động lúa nước truyền thống. Trên những thửa ruộng bậc thang đẹp say mê lòng người, cứ vào độ đầu thu, khi từng bông lúa trĩu nặng đã ngả vàng chín non thơm lừng, người dân sẽ gặt vào lúc còn sáng sáng, khi từng màn sương còn quẩn quanh cánh đồng. Lúa chín vừa, đủ mềm và thơm ngào ngạt, được đưa về giã và đãi sạch vỏ sau đó gói ghém cẩn thận trong những miếng lá chuối xanh mơn mởn, hoà quyện mùi thơm và giữ được hương vị lâu hơn. 

Cốm nếp mang hương vị tinh tuý trọn vẹn của đất trời, từng hạt cốm xanh rờn, dẻo thơm và đượm vị khi nếm thử. Những hạt cốm nếp thơm ngon nay được người La Chí đặc biệt dùng để đãi khách quý hay là để dành cho những dịp đặc biệt. 

2. Gia vị hạt mắc khén 

Nhắc đến những hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc thì chắc chắn không thể thiếu hạt mắc khén, một gia vị được xem là linh hồn tạo nên những món ngon nơi đây. Hạt mắc khén được thu hoạch từ trong những cánh rừng già, những chùm mắc khén màu xanh, hạt nhỏ li ti sẽ được để vào chỗ mát hoặc gác trên giàn bếp đấy khói quanh năm. Mắc khén khi dùng sẽ được giã nhỏ bằng cối, có mùi vị thơm nồng tựa như tiêu nhưng đặc biệt là vị cay đọng lại chút tê đầu lưỡi rất thú vị.

Hạt mắc khén thường được dùng trong rất nhiều món ăn của người dân Hoàng Su Phì nói riêng và người vùng cao phía Bắc nói chung. Hạt được giã, ướp để làm thịt nướng dậy mùi hơn, là gia vị trộn chung trong bát chẳm chéo, hay dùng để nấu canh, kho cá,... đều không thể thiếu vị mắc khén cay nồng. 

3. Lạp xưởng lợn đen hun khói 

Lạp xưởng được làm từ thịt lợn đen là đặc sản của vùng đất lúa chín Hoàng Su Phì. Những con lợn đen được nuôi thả tự nhiên, nhiều thịt và ít mỡ. Phần thịt nạc vai của chúng được thái miếng rồi tẩm ướp gia vị và đặc biệt là quả mắc mật, thứ làm nên vị ngon đặc trưng của món ăn này. Hỗn hợp thịt sau khi được tẩm ướp sẽ dồn vào trong từng thớ lòng non, trắng nõn nà, buộc chia thành từng khúc và treo lên gìn bếp hun khói sẽ làm cho lạp xưởng chín dần và có màu vô cùng đẹp mắt. 

Vị của lạp xưởng có cái béo béo, bùi bùi của thịt lợn đen, vị thơm của quả mắc mật và ngai ngái, nồng  nàn của khói bếp. Tất cả hòa quyện vào nhau đầy đủ những mùi những vị của đất trời Hà Giang. 

4. Mận chiến phố đỏ tươi 

Những cánh rừng mận đến mùa xuân lại nở rộ bông trắng muốt trong sương sớm của cái lạnh vùng cao. Ấy thế độ hè về, mận lại kết trái sai trĩu quả. Và đặc biệt, mận ở Hoàng Su Phì là mận Chiến Phố, có màu đỏ rực tươi tắn, không thể lạc với những loại khác. Được xem là cao sản, là loại quả đã giúp bà con nông dân vùng cao vươn lên làm kinh tế, đây là niềm tự hào quá đỗi của đồng bào vùng rẻo cao. 

Những trái mận đỏ tươi có vị ngọt mát, thanh. Loại quả này thường được dùng để làm mận muối, ngâm đường làm siro hay là ép mận, hoặc ngâm rượu mận, tạo hương vị ngọt ngào, nồng nàn làm say mê biết bao người.

5. Say đắm rượu thóc Nàng Đôn

Hoàng Su Phì, Hà Giang có một loại rượu đặc sản có tên là rượu thóc Nàng Đôn. Thứ đặc sản được nấu từ nguồn nước ngầm tinh khiết, tươi mát từ dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ. Là vùng đất của lúa chín, những hạt thóc thơm nồng nàn trên từng dãy ruộng bậc thang thơ mộng được gặt hái, nấu cùng dòng nước ngọt lành, qua phương pháp chưng cất truyền thống bởi người dân tộc Nùng của xã Nàng Đôn, ủ cùng men lá của núi rừng, từng giọt rượu nồng nàn, đượm vị đất trời Hà Giang làm cho ai ai cũng phải say đắm, ngất ngây ngay từ lần đầu thưởng thức. 

6. Thịt trâu gác bếp

Món thịt trâu gác bếp có lẽ đã quá quen thuộc với chúng ta khi nhắc về đặc sản vùng cao phía Bắc. Hương vị của thịt trâu được tẩm ướp từ những loại gia vị đặc trưng của rừng núi, nồng nàn mùi khói của bếp củi người dân, món thịt trâu dai dai, giòn giòn, đậm đà và ngon khó cưỡng. Trâu gác bếp xé sợi nhỏ, vắt ít giọt cốt chanh, nhâm nhi cùng ly rượu Nàng Đôn khiến bạn say mê quên lối về. 

7. Chè Shan Tuyết 

Chè Shan Tuyết được đánh giá nằm trong top những loại chè thơm ngon, quý giá. Từ những búp chè non được hái trên những cây chè Shan Tuyết đã có tuổi đời ngót mấy trăm năm, dưới cái lạnh của đỉnh núi Tây Côn Lĩnh của Hà Giang, được ướp ủ bởi màn sương mù che phủ quanh năm, búp chè xanh thơm và đậm vị mang đến hương vị ngọt dịu mỗi lần thưởng thức. Ngoài ra, công dụng của chè Shan cũng vô cùng tốt cho sức khỏe. Xứng đáng là một đặc sản nhất định phải thử khi tới với Hoàng Su Phì.

Món ngon đặc sản ở Hoàng Su Phì còn có vô vàn mà VietSense chưa thể giới thiệu hết tới với bạn. Không chỉ được thiên nhiên ưu đãi cảnh đẹp, nguyên liệu thiên nhiên dồi dào mà với sự hăng say lao động, sáng tạo của người dân, vùng đất nơi cao nguyên xa xôi này còn có biết bao nhiêu điều thú vị và đặc biệt mà nhất định rằng hãy một lần đến với Hoàng Su Phì để được cảm nhận bạn nhé.