Lăng Tự Đức, vị vua được biết đến với tâm hồn thi sĩ, cho nên không ngạc nhiên khi kiến trúc của nơi này rất tinh tế. Nằm giữa không gian xanh của núi non, nơi đây là nơi nghỉ ngơi của vị vua uyên bác và thâm thúy này được coi là một trong những công trình kiến trúc ấn tượng nhất của thế kỷ 19.

Lăng Tự Đức ở đâu trên bản đồ Huế

Lăng Tự Đức nằm ở làng Dương Xuân Thượng, thuộc tổng Cư Chánh, xã Thủy Biểu, phường Thủy Xuân, thành phố Huế. Trên bản đồ du lịch của xứ Huế, vị trí của nó được đánh dấu chi tiết.

Lăng Tự Đức được xây dựng và bảo tồn trong suốt 143 năm triều đại Nguyễn với 13 đời vua. Tuy nhiên, chỉ có 7 lăng tẩm của 7 vị vua được xây dựng và bảo tồn cho đến ngày nay. Nằm bên phải đồi Vọng Cảnh thơ mộng ở thung lũng hẹp của làng Dương Xuân Thượng, nơi an nghỉ của vị vua uyên bác và thâm thúy này mang đến cho du khách một không gian yên bình và tĩnh lặng.

Lăng Tự Đức là một trong 4 lăng tẩm đẹp nhất tại cố đô, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Nơi này cũng là một trong những điểm tham quan nổi tiếng nhất tại Huế, thu hút đông đảo du khách mỗi năm. Với những danh hiệu này, nơi an nghỉ của vị vua uyên bác và thâm thúy này đã trở thành một trong những điểm tham quan nổi tiếng nhất tại Huế, kèm theo những điểm đến như điện Hòn Chén, Kinh thành Huế, Lăng Minh Mạng, Chùa Thiên Mụ, và nhiều hơn nữa.

Cách di chuyển đến Lăng Tự Đức

Với sự kết hợp độc đáo giữa lịch sử và văn hóa, Huế được coi là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn của Việt Nam. Nằm cách trung tâm thành phố chỉ 6km, Lăng Tự Đức là một trong những quần thể lăng tẩm của vua triều Nguyễn nổi tiếng, nằm gần khu vực nội thành của thành phố.

Để đến được Lăng Tự Đức, bạn có thể sử dụng nhiều phương tiện khác nhau, chẳng hạn như xe máy, xe đạp hoặc taxi. Tuy nhiên, để tận hưởng không khí Huế và cảm nhận được vẻ đẹp của thành phố này, đi bộ hoặc sử dụng xe đạp sẽ là lựa chọn tuyệt vời hơn. Tham gia vào nhịp sống của người dân địa phương và chiêm ngưỡng cảnh quan độc đáo trên đường đi sẽ là trải nghiệm không thể quên trong chuyến du lịch của bạn.

Nếu bạn đi bằng xe máy, bạn có thể đi theo lộ trình từ Bùi Thị Xuân đến Huyền Trân Công Chúa, và tiếp tục đi thêm một đoạn để đến Lăng Tự Đức. Trên đường, bạn có thể dừng lại và hỏi người dân địa phương để được chỉ đường. Xe máy cũng là phương tiện được nhiều bạn trẻ yêu thích khi khám phá Huế, vì nó giúp bạn linh hoạt trong việc di chuyển và khám phá các địa điểm thú vị của thành phố.

Cuộc đời vua Tự Đức và sự ra đời của Lăng

Nguyễn Phúc Hồng Nhậm, con trai thứ của vua Thiệu Trị, được biết đến với tên gọi vua Tự Đức. Ông đã trở thành vị vua có thời gian tại ngai vàng lâu nhất trong lịch sử Việt Nam - 36 năm từ 1847 đến 1883. Trong suốt cuộc đời, ông luôn được công nhận là người hiền lành, biết lo toan cho đất nước và có trình độ cao về học vấn Đông Dương, đặc biệt là Nho học.

Vào thời điểm ông kế vị ngai vàng từ cha mình, đất nước đang đối mặt với những khó khăn và nguy cơ đến từ các thế lực giặc ngoài. Tuy nhiên, với trí thông minh và tài năng, ông đã luôn chứng tỏ mình là một vị vua thông minh và thạo việc triều chính. Ông biết cân nhắc, suy tính và đưa ra những quyết định thiết thực hơn, trong quá trình làm việc ông luôn suy nghĩ trước sau và đưa ra quyết định phù hợp với tình hình.

Mặc dù bận rộn với công việc triều chính, vua Tự Đức vẫn giữ được trọn vẹn tâm hồn thi sĩ bay bổng, mơ mộng và tràn đầy tình yêu dành cho cảnh sắc núi non tuyệt đẹp của đất nước. Dù với sức khỏe không được tốt, vua Tự Đức đã cho xây dựng khu lăng tẩm như một nơi để nghỉ ngơi, tạm quên đi công việc triều chính, tranh chấp và rối ren chốn kinh kỳ. Đồng thời, vua cũng muốn đảm bảo rằng khi ông qua đời đột ngột, sẽ có một nơi an nghỉ xứng đáng với vị trí vua của ông.

Dù vua Tự Đức đã quyết định xây dựng khu lăng tẩm để nghỉ ngơi và tránh xa những rối ren trong triều chính, nhưng để hoàn thành công trình này, triều đình đã phải đưa ra quyết định gấp gáp và điều động hàng trăm nghìn thợ thuyền, dân phu và binh lính lao động trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của chốn cố đô. Sự đòi hỏi về thời gian và sức lao động đã khiến cho nhiều người phải làm việc quá sức, và điều này đã dẫn đến cuộc nổi loạn của anh em Đoàn Hữu Trưng vào năm 1866, được gọi là cuộc Khởi Nghĩa Chày Vôi.

Mặc dù cuộc khởi nghĩa đã nhanh chóng bị đàn áp, nhưng tác động của nó đã ảnh hưởng đến danh tiếng của vị vua đương thời. Sự cố này đã cho thấy rằng việc tổ chức lao động đô thị với quy mô lớn có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng, và cần phải được thực hiện một cách thận trọng và có kế hoạch để đảm bảo rằng những người lao động được bảo vệ và đối xử công bằng.

Ông nhận ra rằng để giành lại lòng tin và lòng trung thành của dân chúng, ông cần phải làm điều gì đó để cho thấy sự khiêm tốn và khiêm nhường của mình. Do đó, ông đã quyết định viết một bản thân tình, chính thức đổi tên từ Vạn Niên Cơ thành Khiêm Cung. Từ 'Khiêm' được sử dụng ở đây để thể hiện tinh thần khiêm tốn và khiêm nhường của vị vua. Để thể hiện sự tôn trọng và tấm lòng khiêm nhường, tất cả các công trình lớn nhỏ trong lăng cũng đều có chữ 'Khiêm' trong tên.

Sau mười năm công trình, vào năm 1873, Khiêm Cung chính thức hoàn thành. Lăng được xây dựng với sự tôn trọng đối với tinh thần khiêm tốn của vị vua và nó trở thành một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất và quan trọng nhất của thời đại đó. Mặc dù vua Tự Đức băng hà sau đó 10 năm, Lăng vẫn tồn tại và được đổi tên thành Khiêm Lăng để thể hiện tôn trọng đối với tinh thần khiêm nhường của vị vua. Tuy nhiên, với tên gọi quen thuộc là Lăng Tự Đức, nó vẫn được nhắc đến và tôn vinh trong lòng người dân Việt Nam cho đến ngày nay.

Cấu trúc không gian đặc biệt nơi Lăng Tự Đức

Từ khi đặt chân đến Lăng Tự Đức, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi cảnh sắc tuyệt đẹp của nơi này, với những khung cảnh mộng mơ, xanh tươi của núi rừng và nước non. Nếu Lăng Gia Long có sự cổ điển, tinh mịch, Lăng Minh Mạng lại thể hiện sự uy nghiêm và sang trọng vượt trội, trong khi Lăng Khải Định mang phong cách kết hợp giữa cổ điển và hiện đại với một chút hiện đại trong kiến trúc và trang trí, thì Lăng Tự Đức lại có nét nhã nhặn, thơ mộng hơn cả.

Khu Lăng Tự Đức được xây dựng trên một miền đất rộng lớn với diện tích vượt quá 12ha, bao gồm hai khu vực chính là khu tẩm điện và khu lăng mộ. Trong khu tẩm điện và lăng mộ này, hơn 50 công trình lớn và nhỏ được phân bố khắp nơi, tạo nên một cảnh quan vô cùng độc đáo. Cả hai khu vực này được bố trí đồng thời với nhau, với núi Giáng Khiêm làm tiền án, núi Dương Xuân là hậu chẩm, và hồ Lưu Khiêm là đường chính. Cảnh quan xung quanh Lăng Tự Đức tạo nên một không gian yên bình và thanh tịnh, đem lại cho du khách một trải nghiệm tuyệt vời và thoải mái.

Các công trình chính và phụ được bố trí hài hòa, không quá chật chội, nằm yên tĩnh giữa những hàng thông xanh và những hồ nước nhỏ lặng lẽ quanh năm. Tất cả tạo nên không gian tổng thể vừa giữ được sự uy nghiêm bậc nhất của một ngôi lăng vương, vừa phát triển không gian lãng mạn, bay bổng theo chất vị của một vị vua có tâm hồn thi sĩ.

Một số công trình kiến trúc trong Lăng Tự Đức

Khiêm Cung Môn nơi Lăng Tự Đức

Đây là một công trình hai tầng dạng vọng lâu nằm trên nền đất cao, sát với Dũ Khiêm Tạ, với điện Hòa Khiêm nằm ở giữa. Công trình này được xây dựng bên hồ, gần "minh đường" để "tụ thủy", "tích phúc". Vua Tự Đức thường đến đây để nghỉ ngơi và xử lý công việc triều chính. Sau khi ông qua đời, điện Hòa Khiêm được sử dụng để thờ phượng bài vị của ông và hoàng hậu.

Tại Khiêm Cung Môn, hoa sen được thả xuống hồ, tạo ra một không khí tràn ngập hương thơm nhẹ nhàng và đem lại cảm giác bình yên cho mọi người. Ngoài ra, trên hồ còn có nhiều hòn đảo nhỏ được trang trí bằng hoa và động vật, tăng thêm tính thơ mộng cho cảnh sắc. Khiêm Cung Môn được bao quanh bởi Xung Khiêm Tạ và Dũ Khiêm Tạ, nơi mà vua Tự Đức thường ngồi đọc sách, ngâm thơ và tận hưởng cảnh sắc thiên nhiên hữu tình của đất nước. Khắp bốn phía không gian, mùi hương đồng cỏ nội phảng phất và tiếng chim muông vỗ cánh ríu rít, làm say đắm lòng người, tạo nên một không gian yên bình và thanh tịnh để tâm hồn được thư giãn.

Điện Lương Khiêm

Điện Lương Khiêm, một công trình kiến trúc độc đáo với các cột trống được chạm khắc tinh xảo và hoa văn nổi bật, nằm phía sau điện Hòa Khiêm. Trước đây, đây là nơi mà vua Tự Đức thường đến nghỉ ngơi và thưởng trà. Tuy nhiên, sau khi ông qua đời, công trình này được sử dụng để thờ phượng vong linh của mẹ ông là bà Từ DŨ. Bên cạnh điện chính là Ôn Khiêm Lương, nơi lưu trữ đồ ngự dụng.

Một trong những điểm nổi bật của công trình này là khung cảnh lung linh, huyền ảo vào buổi tối khi nhà hát Minh Khiêm đóng cửa và người ta thắp lên hàng trăm ánh nến trên khắp không gian. Điều này tạo ra một cảm giác thật lạ khi mà kiến trúc độc đáo được thắp sáng bởi ánh nến. Nhà hát Minh Khiêm hiện nay là một trong những nhà hát cổ nhất tại Việt Nam, mang trong mình nhiều giá trị lịch sử và văn hóa của dân tộc.

 Đảo Tịnh Khiêm

Nằm giữa quần thể khu di tích lịch sử, đảo Tịnh Khiêm đã trở thành một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn của đất nước. Với không gian thoáng đãng, mát mẻ cùng không khí trong lành, đây là nơi vua thường trồng hoa và nuôi thú trong quá khứ. Nếu bạn muốn thử một trải nghiệm mới, hãy băng qua những cây cầu cong bắc ngang qua con kênh dài để tới đồi thông xanh mướt mát. Đó là nơi vua thường tìm đến để thưởng hoa, ngâm thơ và đọc sách, và đảo Tịnh Khiêm vẫn giữ nguyên sự yên bình, dịu dàng của quá khứ đến ngày nay.

Khu Lăng mộ

Khu vực Lăng Tự Đức là một trong những điểm đến không thể bỏ qua khi thăm thành phố Huế. Tại đây, tâm điểm của khu vực là tẩm điện của vua Tự Đức, kế đó là khu lăng mộ của ngài được xây dựng ngay phía sau. Điểm đến tiếp theo đó là Bái Đính, nơi có hai hàng quan văn quan võ đứng chầu uy nghiêm và phía sau là Bi Đình. Vị trí này là điểm chính xác được đặt tấm bia đá nặng 20 tấn khắc bài Khiêm Cung Ký do chính vua Tự Đức lên kế hoạch. Trong bài viết này, ngài thú nhận tội của mình và nhắc đến những rủi ro, bệnh tật và nỗi niềm của mình khi còn tại thế. Điều này tạo ra một không khí trang nghiêm và cảm động, khiến du khách cảm nhận được tình cảm của vua Tự Đức đối với đất nước và dân tộc.

Ngoài ra, khuôn viên Lăng Tự Đức còn có nhiều công trình khác đáng chú ý như Bửu Thành và Bổi Lăng. Bửu Thành được xây hoàn toàn bằng gạch nằm trên Tiểu Khiêm Trì, là nơi an nghỉ của vị vua tài hoa và có tâm hồn thi sĩ cùng học vấn uyên thâm bậc nhất triều Nguyễn. Còn Bổi Lăng là nơi yên nghỉ của vua Kiến Phúc - vị vua thứ 7 của triều nhà Nguyễn. Tất cả các công trình này đều có giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo, thu hút sự quan tâm của du khách đến thăm quan.

Mặc dù đã trải qua bao biến cố của lịch sử, Lăng Tự Đức vẫn đứng vững như một tài sản văn hóa vượt thời gian, ghi dấu rõ nét nhất về cuộc đời của một vị vua thông minh, uyên bác và sâu sắc. Giống như các công trình cổ kính khác tại thành phố Huế, Lăng Tự Đức mang trong mình nét đẹp của một tác phẩm nghệ thuật cổ điển, tạo cảm giác hoài niệm và lôi cuốn không chỉ đối với những người yêu thích lịch sử mà còn với những du khách đến thăm thành phố cổ này. Nếu có dịp đến Huế vào một ngày đẹp trời, bạn không thể bỏ lỡ cơ hội để ghé thăm Lăng Tự Đức, một trong những công trình văn hóa đặc biệt của đất nước Việt Nam.