Nếu bạn muốn tìm hiểu cuộc sống thuần chất văn hóa của đồng bào các dân tộc và thưởng thức những món ăn đặc sản vùng cao chuẩn hương vị Tây Bắc thì không nên bỏ qua phiên chợ Cốc Ly nhộn nhịp, đặc sắc khi đi du lịch Sapa.
 

Nhộn nhịp phiên chợ Cốc Ly đặc sắc văn hoá vùng cao

Giới thiệu về chợ Cốc Ly
Cốc Ly là một chợ phiên vùng cao thuộc huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, nó được họp vào mỗi thứ 3 hàng tuần. Tuy không phải là một chợ lớn trong huyện nhưng Cốc Ly rất quan trọng đối với người dân ở phía tây Bắc Hà bởi nó là nơi họp mặt, trao đổi, mua bán của người Mông Hoa, người Nùng và người Dao khuyển (Dao Đen) và để du ngoạn, gặp gỡ lẫn nhau và cùng cất lên những câu hát giao duyên... Hàng hóa bày bán ở chợ Cốc Ly đa số là các sản vật địa phương và đồ dùng được mang từ miền xuôi lên hoặc nhập từ Trung Quốc về.

Theo người dân bản địa giải thích thì Cốc Ly có nghĩa là "gốc mận".  Chợ Cốc Ly nằm ở vùng cao nguyên trồng đầy mận tam hoa - đây là cây đặc trưng của vùng Bắc Hà. Khi tham quan chợ Cốc Ly thú vị nhất là đi bằng thuyền ngược dòng sông Chảy. Để có thể đi thuyền du khách phải mua vé ở các hợp tác xã dịch vụ thuyền sông tại Bảo Nhai. Rồi từ đó, ngược dòng sông Chảy khoảng 20km, sẽ tới chợ Cốc Ly. Dòng sông Chảy nước trong vắt, lững lờ trôi, cách xa khu dân cư nên khi ấy chỉ còn lại những âm thanh trong trẻo của cuộc sống bình dị hai bên dòng sông, du khách sẽ cảm thấy mọi ưu phiền, lo toan thường nhật dường như tan biến. Khi thuyền cập bến sẽ tới một chân cầu,  du khách đi bộ dọc bãi cát trắng mịn, rồi đi thêm một đoạn nữa là đến chợ văn hóa Cốc Ly. Trên cầu, rất nhiều chàng trai, thiếu nữ váy áo sặc sỡ đứng đó tâm tình.

Ở chợ Cốc Ly, thú vị nhất là khu chợ trâu, khu này bao giờ cũng náo nhiệt, sôi động. Người dân Bắc Hà nơi đây chủ yếu dùng trâu để cày kéo nên những con trâu đem đi bán phải là những con béo khỏe nhất. Theo kinh nghiệm của người dân bản địa, để chọn một con trâu cày khỏe phải đảm bảo ba yếu tố quan trọng: lông ngắn, sừng cong, chân tròn. Mỗi con trâu ở đây có giá dao động trên khoảng 20 triệu đồng. Con trâu là đầu cơ nghiệp, vì vậy người dân chỉ bán trâu khi thực sự cần tiền để chi trả cho những công việc lớn, thực sự cần thiết trong gia đình như: làm nhà, ma chay, cưới hỏi, … Có những gia đình cách xa chợ phải mất nửa ngày đi bộ, để dắt trâu xuống kịp phiên chợ, người ta phải đi từ 2 giờ sáng. Mặc dù vậy nhưng không phải phiên chợ nào cũng bán được, phiên này không bán được thì lại mất nửa ngày đường dắt trâu về nhà, chờ đến phiên chợ sau xuống bán. Người bán được giá thì hả hê vui sướng, còn người không bán được cũng chẳng lấy đó làm phiền muộn bởi nó như một truyền thống ăn vào nếp rồi. Họ xuống chợ chủ yếu để gặp gỡ, trò chuyện, nhâm nhi vài ly rượu đến khi say nhèm mới thư thả ra về.

Ẩm thực chợ Cốc Ly
Bên cạnh rất nhiều mặt hàng đậm nét văn hóa vùng nhưng sẽ là thiếu sót nếu ngao du chợ mà bỏ qua khu ẩm thực, bởi đây mới thực sự là điểm hấp dẫn nhất thu hút du khách tới đây của chợ phiên vùng cao này. Khu chợ ẩm thực là nơi những người ở các bản khác nhau gặp gỡ, trò chuyện, cụng ly, cùng nhau thưởng thức những món đặc sản riêng có ở Bắc Hà.

Sẽ thật là thú vị khi bạn nán lại những chảo thắng cố, quây quần cùng những người dân bản địa, làm một bát nóng hôi hổi, thơm thơm mùi lá chanh, ngòn ngọt vị xương ngựa và nhâm nhi chén rượu ngô đậm đà, cay cay. Những sản phẩm ở đây đều được làm tỉ mỉ từ bàn tay những người dân nên không khí so sánh với những quán ăn vỉa hè trên phố hay ở một quán tạp hóa ở vùng xuôi được. Giá thành ở đây cũng rất rẻ, chỉ với 50.000 đồng là bạn có thể được thưởng thức một bát thắng cố với đầy đủ các gia vị, mang đậm hương vị vùng cao. Người Bắc Hà thường ăn thắng cố với mèn mén, đây được coi là sự kết hợp giữa các hương vị một cách hoàn hảo. Món mèn mén được làm từ ngô nương xay nhuyễn, có màu vàng ươm, ăn rất ngọt, bùi và thơm. Ngoài ra, mèn mén còn có thể ăn với canh đậu, món ăn này tuy bình dị nhưng lại rất tốt cho sức khỏe.

Những quán phở trong chợ cũng không kém phần sôi nổi so với khu thắng cố. Phở Bắc Hà rất đặc biệt được làm theo công thức mà chỉ đây mới có, bánh phở được chế biến thủ công từ một loại gạo đỏ, nên có màu phớt hồng rất bắt mắt, thu hút. Bạn có thể chọn loại phở thập cẩm, phở chua nóng, phở chua nguội, loại nào cũng có vị đặc trưng riêng. Nếu chơi chợ vào ngày hè hãy chọn một bát phở chua nguội ăn cho mát ruột, còn vào một ngày đông lạnh giá thì nên chọn một bát phở gà nóng, còn. Phở gà được đánh giá là món ngon nhất ở Bắc Hà, thịt gà bản thái phay, váng mỡ được nêm gia vị cùng một chút tương ớt Mường Khương. Gà ở đây rất ngon, thịt chắc vàng ươm. Chỉ nghe đến thôi cũng đắm say lòng người.  Đặc sản của Bắc Hà lại là phở chua, một loại phở kết hợp nhiều thứ: thịt lợn bản, lạc rang, dưa muối khô. Tất cả sẽ khiến bạn không muốn rời đi vùng cao nguyên trắng này.
 

Khám phá chợ Cốc Ly
Đứng hai bên bờ sông Chảy thơ mộng nhìn từ xa, chợ Cốc Ly (Bắc Hà) trông như bức tranh thủy mặc, đầy sống động. Dòng nước trôi một cách nhẹ nhàng theo năm tháng, xung quanh là núi rừng Bắc Hà xanh mướt một màu,  thấp thoáng trong từng làn sương mờ ảo. Nổi trên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp đó là từng tốp người Mông, Tày, Dao, Nùng... súng sính trong những bộ trang phục đặc trưng với hoa văn tinh tế màu sắc sặc sỡ từ khắp các bản làng trong vùng. Phương tiện ở đây cũng rất đặc trưng, người đi bộ, người đi ngựa mang theo các sản phẩm dệt may, nông sản và gia súc.

Chợ này được chia thành từng khu riêng biệt với những mặt hàng khác nhau.. Những mặt hàng ấy đều mang chất núi rừng như: các loại rau quả, thảo dược, xôi ngũ sắc, mật ong, rượu ngô, gạo nương,  nấm hương, mộc nhĩ, hay những  đồ dùng gia đình, trang sức cùng các mặt hàng vải thổ cẩm với màu sắc sặc sỡ, họa tiết sinh động.  Mỗi một khu sẽ có những nhóm mặt hàng tập trung lại với nhau và được bày lên những tấm nilon. Bên cạnh đó,  nổi bật nhất vẫn là khu bán gia súc, gia cầm như: Trâu, bò, chó, ngựa, lợn, gà, và mèo... Trong khu vực này không khí thật náo nhiệt, ồn ã,  người mua, kẻ bán, đứng, ngồi rải rác í ới cùng thỏa thuận mua bán với nhau.

Chợ Cốc Ly được đánh giá là chợ phiên còn giữ nguyên vẹn bản sắc văn hóa đồng bào vùng cao. Chợ rất dân dã bình dị bên cạnh những sắc màu rực rỡ. Nếu ai đã đặt chân đến đất Bắc Hà mà chưa một lần ghé thăm chợ Cốc Ly sẽ là thiếu sót cho một hành trình du lịch. Chợ họp từ sáng đến chiều mới tan. Khi ấy, người dân lục đục ra về, có người địu đầy sau lưng, nhưng cũng rất nhiều người tay đi về. Cũng có người chỉ chơi chợ như một thú vui vào mỗi thứ Ba hằng tuần.  Họ coi thứ Ba còn là dịp để những người bạn bè ở xa xuống núi gặp gỡ chuyện trò, để những đôi bạn trẻ có dịp làm quen, hò hẹn.

Khi tham quan chợ Cốc Ly, bạn nên mua vài thứ. Hàng hóa ở đây tuy rất dân dã nhưng  không phải ở đâu cũng có, mà giá cả cũng không hề đắt đỏ. Bên cạnh nhiều địa chỉ nổi tiếng nhưng khi tới Bắc Hà bạn đừng quên chơi chợ Cốc Ly để được trải nghiệm những điều thú vị về cuộc sống thường ngày của đồng bào dân tộc vùng cao Bắc Hà cũng như hiểu hơn về văn hóa nơi đây.

Ngoài ra bạn còn có thể tham quan một số khu vực dịch vụ khác. Chắc hẳn bạn sẽ bị lôi cuốn và hấp dẫn bởi khu dịch vụ chăm sóc khách hàng.
Bài viết trên đây của VietSense Travel đã chia sẻ cho các bạn những thông tin thú vị về phiên chợ Cốc Ly. Chợ Cốc Ly cuốn hút khách du lịch bởi vẻ đẹp, sự đa dạng về hàng hóa và những con người nơi đây. Nếu tới Sapa thì đừng bỏ qua điểm đến này nhé.