Chắc hẳn đã có nhiều du khách đặt chân đến vùng cao Bát Xát và ngây ngất trước vẻ đẹp ngọt lịm của những thửa ruộng bậc thang mùa lúa chín mà quên mất rằng nơi đây còn sở hữu một diện mạo rất khác nhưng cũng rất ấn tượng mùa nước đổ. Những thửa ruộng trên rẻo cao Y Tý, Ngải Thầu, Dền Sáng, Mường Hum... của huyện Bát Xát tựa như những nấc thang trong suốt lên thiên thường, tạo nên bức tranh phong cảnh đẹp mê hồn những ngày “nước đổ”.

Huyện Bát Xát sở hữu hơn 3.000 ha ruộng bậc thang, phân bổ ở tất cả các xã, nổi bật là thung lũng Thề Pả nằm ở 2 xã Y Tý và Ngải Thầu đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia. Hằng năm, cứ vào độ tháng 5, tháng 6, khi những cơn mưa mùa hạ đầu tiên trút xuống, bà con dân tộc miền núi ở Bát Xét lại chuẩn bị cày cấy cho những vụ mùa trĩu hạt. Đây cũng là thời điểm những thửa ruộng bậc thang ở Bát Xát bắt đầu vào mùa nước đổ.

Từ hàng trăm năm nay, những thửa ruộng nơi đây đều do những đôi bàn tay cần mẫn của người nông dân dân tộc thiểu số được mệnh danh là "Điêu khắc gia chân đất" kiến tạo nên. Họ đều là người Mông, người Dao, người Hà Nhì sinh sống bao năm trên mảnh đất Bát Xát này. Ruộng bậc thang là loại hình canh tác đặc trưng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn vùng cao Bát Xát, gắn với lịch sử của mỗi dân tộc sinh sống nơi đây và là kết quả của quá trình lao động, đúc kết kinh nghiệm và sự sáng tạo trong việc đưa cây lúa nước lên canh tác trên đồi cao.

Vào mùa nước đổ, Bát Xát tựa như một xứ sở bước ra từ cổ tích, với nhiều mảng màu tươi sáng nổi bật giữa núi rừng kỳ vĩ, hoang sơ. Những thửa ruộng mênh mang điểm xuyết từng đốm mạ non xanh biêng biếc; nước óng ánh, lấp loáng trong veo dưới ánh mặt trời ngày hè đỏ nắng làm tôn lên dáng yêu kiềm, mềm mại và uyển chuyên của những bờ ruộng uốn khúc.

Mùa nước đổ, mỗi thửa ruộng bậc thang trở thành một dải lụa lấp lánh, quyến rũ, uốn lượn khắp các sườn núi. Ghé thăm Bát Xát mùa nước đổ, du khách chắc hẳn sẽ không thể quên được vẻ đẹp thanh tĩnh của một một miền quê yên bình ẩn mình trong màn sương mờ ảo, mây trôi trắng xóa, xa xa loang loáng những thửa ruộng bậc thang dưới ánh nắng chiều dịu mát.

Các ô ruộng bậc thang xếp tầng uốn lượn theo cung đường dốc tại Ngải Thầu và ẩn hiện trong sương sớm. Chặng đường đi Ngải Thầu vất vả hơn do có các rặng đồi từ cao đến thoai thoải, nhiều khúc quanh co, bù lại du khách sẽ mê mẩn với cảnh đẹp mùa nước đổ hai bên đường.

Sương dày vờn trên các thửa ruộng bậc thang với điểm nhấn là các ngôi nhà trình tường tại A Lù, nếp nhà đặc trưng của người dân tộc vùng cao Tây Bắc. Nhà trình tường dựng bằng đất, mát mùa hè và ấm mùa đông. Trước đây người dân phủ mái với cỏ tranh, rơm rạ truyền thống. Theo thời gian cùng sự phát triển xuất hiện những căn nhà dùng tấm lợp fibro xi măng hoặc mái tôn.

Ngoài ngắm phong cảnh, du khách có thể trải nghiệm nhịp sống người dân tộc tại Bát Xát.

Du khách hãy đến với Bát Xát dịp này để được chiêm ngưỡng vẻ đẹp nguyên sơ mà đặc sắc, riêng có của vùng cao Tây Bắc. Hãy đến Y Tý, Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Mường Hum, A Lù, Ngải Thầu, đặc biệt là di tích quốc gia thung lũng ruộng bậc thang Thề Pả để tận mắt cảm nhận vẻ đẹp muôn màu của những thửa ruộng bậc thang mùa nước đổ nơi đây.