Nhà thờ Hồi giáo quốc gia Sultan Ahmed, với tên thường gọi là đại thánh đường xanh - Thánh đường Sultan Ahmed là một thánh đường lịch sử tọa lạc tại Istanbul, thủ đô Thổ Nhĩ Kỳ cực kỳ nổi tiếng trong cộng đồng những người yêu du lịch. Đây được biết đến là một trong những nhà thờ được xây dựng lâu đời nhất, lớn nhất và nổi tiếng nhất trên thế giới với lớp đá lát màu xanh vô cùng đặc trưng, tuyệt đẹp và tinh xảo được trang hoàng trên các bức tường bao trùm toàn bộ bên trong nhà thờ đón chờ du khách ghé đến tham quan mỗi ngày.

Khái quát về Thánh đường Sultan Ahmed

Thánh đường nổi tiếng này được xây dựng khoảng giữa năm 1609-1616, dưới thời trị vì của đức vua Ahmed đệ nhất nên có những nét đặc trưng tiêu biểu trong kiến trúc của thời kỳ này. Nơi này từ lâu cũng giống những nhà thờ Hồi giáo khác, Sultan Ahmed cũng được thiết kế bao gồm khu lăng mộ cho người sáng lập nhà thờ sẽ được thờ cúng tại đây, giáo đường và một trại tế bần để phục vụ cho nhu cầu tâm linh của người dân bản địa.

Kiến trúc của nhà thờ Sultan Ahmed từ xưa đến nay vẫn được xem là tuyệt tác đỉnh cao đúc kết từ sự kết hợp của hai thế kỷ phát triển kiến trúc đặc trưng của nhà thờ Hồi giáo các triều đại Ottoman và nhà thờ Thiên Chúa giáo Byzantine nên có nét pha trộn cực kỳ mềm mại. Đại thánh đường nổi tiếng này đã được trang trí một vài yếu tố đặc trưng của kiến trúc trường phái Byzantine chúng có nét hao hao giống Hagia Sophia - nhà thờ lớn nhất thế giới đến tận thế kỷ 16 và còn tồn tại cho đến ngày hôm nay, có thể nói đây chính là một trong bảy kỳ quan thế giới cổ đại. Bên cạnh đó những yếu tố cấu thành nên nhà thờ này đó chính là sự cộng hưởng với kiến trúc Hồi giáo truyền thống tỉ mỉ và cực kỳ tinh xảo để chúng ta có thể chiêm ngưỡng và cảm nhận.

Vị kiến trúc sư tài ba, lẫy lừng danh tiếng Sedefkar Mehmet Aga trong quá trình xây dựng nên công trình này đã khéo léo kết hợp vẻ oai nghiêm, kích thước áp đảo và nét đẹp hoành tráng tuyệt mỹ của những vị thần vào một công trình vĩ đại tồn tại vĩnh cửu mà con người luôn có thể chiêm ngưỡng.

Với công trình này những nghệ nhân thời bấy giờ đã sử dụng một khối lượng khổng lồ các nguyên liệu đã được sử dụng để thi công sao cho nó được vững chắc và an toàn nhất, đặc biệt được sử dụng nhiều nhất chính là đá và cẩm thạch, nhưng cũng chính vì điều này đã làm kiệt quệ hầu hết nguồn cung cấp vật liệu xây dựng cho các công trình trọng yếu khác thời bấy giờ mới có thể xây dựng nên một tòa thánh đường đồ sộ như vậy được.

Kiến trúc đặc sắc của thánh đường Sultan Ahmed

Chúng ta có thể thấy được công trình là sự kết hợp khéo léo giữa hai trường phái kiến trúc nhà thờ Hồi giáo các triều đại Ottoman và nhà thờ Thiên Chúa giáo Byzantine nên nó vừa mang những nét mềm mại nhưng cũng không kém phần hoành tráng và mĩ lệ.

Trong quá trình xây dựng công trình này đã tiêu tốn một khối lượng khổng lồ nguyên vật liệu xây dựng, nhưng có lẽ cũng chính điều này đã làm khánh kiệt vật tư xây dựng cho hầu hết các công trình khác thời bấy giờ nên lúc bấy giờ đã không thể xuất hiện thêm những công trình đồ sộ nào khác nữa.Ngoài Adana, thánh đường Sultan Ahmed còn được biết đến là một trong hai nhà thờ Hồi giáo duy nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ có cấu trúc sáu tháp vô cùng nổi bật. Bốn tháp ở các góc của nhà thờ này được xây dựng với hình dáng giống cây viết chì vô cùng đặc trưng, những công trình này đều gồm ba tầng ban công với các đòn chìa đúc bằng nhũ đá ( sử dụng nguyên liệu là một loại vật chất siêu bền do cacbonat canxi kết tụ lại trên các hang động hàng triệu năm tuổi để cấu tạo thành). Trong khi chúng ta có thể thấy được hệ thống hai tháp còn lại đặt ở cuối sân ngoài chỉ gồm hai tầng ban công giống như thế nên thấy được tổng thể vô cùng nổi bật.

Chúng ta cũng có thể quan sát được cách bố trí của đại thánh đường xanh là một kiểu kiến trúc bất quy tắc độc đáo nên không gây ra cảm giác nhàm chán khi ngắm nhìn từ nhiều góc độ khác nhau. Trước tiên mọi người có thể thấy đó chính là sự chiếu cố của kiến trúc sư đến vị trí xây dựng của công trình từ khi bắt đầu khánh thành. Theo quan sát thì mặt chính, cũng chính là lối vào của cả nhà thờ, đây chính là khoảng sân trước bốn mặt với kích thước rộng thênh thang như một quảng trường đối xứng có thể cho phép tụ tập rất nhiều du khách đến nơi đây tham quan, chiêm ngưỡng. Chính giữa ở công trình này có bố trí một đài phun nước lục giác khá nhỏ so với kích thước của khoảng sân trước nên vô cùng độc đáo. Đài kỷ niệm với lối vào cũng khá nhỏ được xây dựng vô cùng tinh tế nhưng lại nổi bật với mái vòm được điêu khắc chi tiết tỉ mỉ mà người thời nay vẫn rất khó để lý giải một cách chính xác.

Thánh đường chính này được các kiến trúc sư tiến hành xây dựng theo kiểu xếp tầng giật cấp hướng lên với hệ thống mái vòm và bán vòm vô cùng tinh tế. Mỗi mái gồm ba vòm thấp nên có thể cảm nhận được nó so le với nhau, trên cùng của những mái vòm này chính là một vòm lớn bao quanh với đường kính 23,5m và đỉnh cao nhất là 43m nên khi nhìn vào nó cực kỳ đồ sộ. Khi đến đây du khách có thể nhìn thấy những mái vòm được chống đỡ bằng bốn cột trụ với kích thước rất lớn nên thường được gọi là “chân voi” nên khi đến đây du khách có thể cảm thấy cực kỳ mới lạ. Chân đế bên trong của những cột “chân voi” này được thiết kế gồm rất nhiều đường rãnh lát cẩm thạch lồi chắc chắn và tinh xảo, nửa trên được trang trí những họa tiết cực kỳ tinh xảo nên không một ai khi đến đây là không cảm thấy trầm trồ.

Chúng ta có thể thấy được bên trong đại thánh đường là một bảo tàng nghệ thuật vô giá rộng lớn gồm hơn 20.000 viên đá được thi công bằng chất liệu gốm được làm thủ công, với họa tiết là thiết kế của hơn 50 loại hoa tulip khác nhau nhìn giống như những vườn hoa đang tỏa sáng dưới chân ngôi đền. Những viên đá lát ở các tầng thấp hơn được thiết kế xây dựng là những thiết kế truyền thống, trong khi ở các tầng khác là những họa tiết rực rỡ tượng trưng cho các loài hoa nổi bật khác nhau, trái cây và cây cỏ cũng được điêu khắc cực kỳ tinh xảo mà không phải ở đâu cũng có được. Khi đến nơi này chúng ta có thể cảm thấy được thời gian tuy có khiến màu sắc thay đổi ít nhiều nhưng công trình này vẫn là một trong những đỉnh cao của nghệ thuật chạm khắc mà con người đã tạo nên trong quãng thời gian phát triển của văn minh.

Đặc sắc nhất mà chúng ta không thể không kể đến đó chính là sắc xanh của phần nội thất ở bên trong thánh đường. Đó chính là một lớp đá cẩm thạch đắt tiền được các nhà điêu khắc tiến hành khảm trên khắp các cột, tường, mái vòm…nhìn tinh tế mà vẫn toát lên được khí chất của nền văn minh thời bấy giờ. Ngoài ra nơi đây vẫn còn có hơn 260 cửa sổ bằng kính với thiết kế phức tạp ở phía trên cao là đặc trưng của nền văn hóa tại đất nước này, những thiết kế đặc biệt này cho phép không gian phía trong thánh đường có thể lấy ánh sáng thiên nhiên chiếu sáng thánh đường, và mới đây phần ánh sáng này được bổ trợ thêm bởi những chùm đèn treo bằng pha lê rực rỡ nên hấp dẫn được ánh nhìn của du khách ngay từ khi bước vào đây.

Vào mùa du lịch hàng năm (từ tháng 5 đến tháng 9 là thời gian cao điểm nhất), chỉ có người theo đạo Hồi mới được phép vào thánh đường qua cổng chính vì nơi đây tôn thờ những vị thần tối cao của đạo này, còn du khách khi đến nơi đây tham quan vì hiếu kỳ những câu chuyện lịch sử và vẻ đẹp của kiến trúc thì chỉ có thể dùng cổng phía bắc. Tất cả mọi người khi đến nơi này đều phải để giày bên ngoài và phụ nữ bắt buộc phải có khăn trùm đầu theo đúng quy định của đạo Hồi mọi người cần lưu ý nhé.

Đại thánh đường Sultan Ahmed này từ lâu đã trở thành biểu tượng tôn giáo quan trọng nhất của người dân Thổ Nhĩ Kỳ nói riêng và người dân theo đạo Hồi trên thế giới nói chung, đồng thời cũng là điểm thu hút khách du lịch quen thuộc trong nước và quốc tế đến tham quan nhất Istanbul suốt hơn ba thế kỷ qua.