Để có thể phát triển du lịch, yếu tố đầu tiên cần quan tâm chính là tài nguyên du lịch. Tài nguyên du lịch sẽ quyết định đến phần lớn hình thức du lịch, hướng phát triển của du lịch tại mỗi địa phương. Vì vậy, để có thể phát triển du lịch chúng ta cần hiểu đúng, hiểu đủ về tài nguyên du lịch.

1. Tài nguyên du lịch bao gồm những gì?

Tài nguyên du lịch bao gồm rất nhiều yếu tố từ tự nhiên, kinh tế, xã hội. Tài nguyên du lịch dùng để chỉ chung cảnh quan thiên nhiên, các di tích văn hóa, lịch sử… hoặc các công trình văn hóa khác có thể khai thác du lịch.

Bên cạnh đó, hiểu về tài nguyên du lịch, người ta còn có thể hiểu là tất cả những gì có thể khai thác để phát triển du lịch, nó là mọi thứ xung quanh chúng ta, bất cứ điều gì cũng có thể là tài nguyên du lịch.

2. Phân loại tài nguyên du lịch

Để có thể tận dụng và phát triển tối đa các tài nguyên du lịch thì việc phân loại là vô cùng cần thiết. Việc phân loại giúp tìm ra đặc điểm chung và riêng của mỗi loại, từ đó có hướng đi riêng. việc phân loại cũng chỉ ra điểm mạnh để đầu tư và những điểm hạn chế để khắc phục. Tài nguyên du lịch được chia thành 3 loại:

• Tài nguyên du lịch thiên nhiên
• Tài nguyên du lịch nhân văn (gồm tài nguyên du lịch nhân văn vật thể và nhân văn phi vật thể)
• Tài nguyên du lịch xã hội

Ngoài ra, theo góc độ nghiên cứu của các nhà khoa học, tài nguyên du lịch có thể chia thành 2 dạng là tài nguyên du lịch hiện thực và tiềm năng còn chưa khai phá.

3. Đặc điểm của tài nguyên du lịch

Như đã nói ở trên, muốn sử dụng và phát triển được, những người làm du lịch cần phải hiểu rõ về tài nguyên du lịch. Mà điều đầu tiên để hiểu được tài nguyên du lịch đó là nắm được đặc điểm của nó. Tài nguyên du lịch, ngay từ tên gọi thôi đã có thể nêu bật lên đặc điểm giao thoa giữa tài nguyên nói chung và cả ngành du lịch nói riêng.

Một số loại tài nguyên du lịch được khai thác bởi nhiều ngành kinh tế xã hội khác nhau. Với mỗi ngành kinh tế khác nhau, tài nguyên du lịch sẽ được khai thác ở những khía cạnh khác nhau để đem lại lợi nhuận.

Tài nguyên du lịch không mang tính bất biến mà luôn mang sự biến đổi theo thời gian, không gian, tình hình kinh tế xã hội… Đặc biệt, khi tiến hành khai thác, dưới bàn tay của con người, sự thay đổi của tài nguyên còn trở nên rõ ràng hơn.

Để khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch cần nhiều yếu tố tác động. Đây hoàn toàn là vấn đề cơ bản, vì dù phát triển du lịch hay khai thác tài nguyên nói riêng đều cần sự tham gia phối hợp của nhiều bên. Các yếu tố như kinh tế chính trị xã hội cũng góp phần tác động không nhỏ.

Tài nguyên du lịch vô cùng phong phú, trên nhiều khía cạnh, không gian, loại hình,... Thậm chí, qua sự sáng tạo của con người tài nguyên du lịch còn đa dạng hơn bởi sự kết hợp nhiều loại khác nhau.

Tài nguyên du lịch khác với các loại tài nguyên khác đó là có thể tái tạo được. Sự tái tạo giúp tài nguyên du lịch phát triển và có thể thích ứng với điều kiện xã hội tốt hơn

Tài nguyên du lịch thuộc quyền quản lý của nhà nước nhưng lại có tính sở hữu chung ai cũng có thể tận dụng những tài nguyên này để tiến hành khai thác, làm kinh tế

Muốn khai thác tài nguyên du lịch hiệu quả cần chú ý đến yếu tố địa lý. Sự thuận tiện hàng đầu trong khai thác tài nguyên du lịch chính là khoảng cách địa lý, sự thuận tiện về giao thông…

Với một số loại tài nguyên du lịch, việc khai thác sẽ mang tính thời vụ bởi tính chất mùa vụ của tài nguyên. Ví dụ như những tài nguyên về mặt khí hậu, sự biến đổi của thiên nhiên,...

Khai thác tài nguyên du lịch còn dựa vào trình độ của người làm du lịch. Khai thác được nhiều, gia tăng lợi ích từ tài nguyên như thế nào còn phụ thuộc rất nhiều vào khả năng tư duy của những người làm du lịch.

Tài nguyên du lịch mang tính lịch sử. Sự phát triển, suy tàn, tồn tại, hồi sinh,... của tài nguyên du lịch luôn song hành cùng quá trình phát triển của con người. Cụ thể đó là sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã thúc đẩy sự phát triển của tài nguyên du lịch lên tầm cao mới.

Như vậy, để khai thác tốt tài nguyên du lịch, việc tìm hiểu về nó là vô cùng quan trọng. Nắm bắt được những đặc điểm của tài nguyên du lịch là bước đầu để đầu tư vào ngành du lịch.