ở vùng đất Cửa Lò có nhiều di tích lịch sử văn hoá: Đền thờ Nguyễn Xí, đền thờ Nguyễn Sư Hồi, đền Thu Lũng, chùa Lô Sơn, chùa đảo Ngư, đi liền với các di tích ấy là các lễ hội.

Ngoài ra du khách còn có thể được nghe hát dân ca xứ Nghệ, tìm hiểu cuộc sống, lịch sử văn hoá, ngôn ngữ của người dân nơi  đây cũng là điều thú vị đối với khách du lịch. Từ Cửa Lò du khách có thể đến thăm khu di tích Kim Liên quê hương Chủ Tịch Hồ Chí Minh, đền thờ Vua Mai Hắc Đế, đền Hoàng Mười, mộ Đại Thi Hào Nguyễn Du, núi Dũng Quyết, đền thờ An Dương Vương, vườn Quốc Gia Pù Mát, hang Thẩm ồm.

Làng Sen Quê Bác

Làng Sen nay thuộc xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Chính ở Làng Sen này, là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cất tiếng chào đời và sinh sống ở đây những năm thiếu thời. Dưới mái nhà tranh của quê ngoại, quê nội, sống trong tình thương yêu của gia đình, họ tộc và bà con xóm giềng đã nuôi dưỡng trong Bác một tâm hồn yêu thương với Đất nước và con người Việt Nam.

Đường vào Làng Sen quanh co với những ao sen ngát hương thơm...

Cũng chính nơi này, hơn nửa thế kỷ trôi qua, không biết đã có bao nhiêu bước chân của những người con quê Hương Việt Nam tìm đến với niềm thành kính và sự xúc động sâu xa từ trong tâm hồn mình. Làng Sen nay đã trở thành Di tích lịch sử - văn hóa Kim Liên và còn là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Đây cũng chính là một trong 4 di tích quan trọng bậc nhất của cả nước về vị Chủ tịch kính yêu của dân tộc và cũng là niềm tự hào của người dân xứ Nghệ.

Làng Sen đẹp như một bức tranh yên bình và như chính tâm hồn người dân nơi đây. Ngay từ khi bước chân trên con đường đất nhỏ dẫn vào ngôi nhà khi xưa Bác ở, một cảm xúc bồi hồi dâng lên khó tả, không sao kìm nén được. Đôi bờ tre rì rào trong gió, hàng râm bụt vẫn đung đưa nhè nhẹ, hoa cau, hoa bưởi còn thơm nồng, lòng như thấy thanh thản và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Mái nhà tranh in dấu ấn thời gian, đơn sơ, mộc mạc và giản dị nhưng sao thấy thân thương và gần gũi quá. Không gian yên tĩnh, được bao bọc trong một màu xanh êm đềm của thiên nhiên, mọi thứ vẫn nguyên vẹn như mới hôm qua thôi. Từng hàng cây, từng luống rau Bác đã chăm chút và yêu mến như còn phảng phất hình ảnh Bác tận tụy ngày nào.

Cảnh vật êm đềm và lặng lẽ...

Những bước chân về với Làng Sen cũng không khỏi xao xuyến và càng thêm lưu luyến vùng quê thanh bình, mộc mạc nhưng lại rất giàu tình người này. Sen ở đây mang một vẻ đẹp tinh khiết và hương thơm ngào ngạt quyến rũ một cách kỳ lạ.

Trong cái nắng hè oi ả, những búp sen như góp phần làm dịu đi cơn nóng và mang đến một làn không khí làng quê trong xanh, êm đềm.

Làng Hoàng Trù Quên Ngoại Bác Hồ

Nếu Quý khách có dịp ghé Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, được biết tới là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quê nội Người ở làng Kim Liên, còn quê ngoại ở làng Hoàng Trù, hay còn được biết đến với tên gọi làng Chùa, nằm cách làng Kim Liên không xa. Cụm di tích Hoàng Trù gồm nhà thờ dòng họ Hoàng Xuân, nhà của cụ Hoàng Đường và gian nhà tranh nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cất tiếng khóc chào đời. 

Cụm di tích Hoàng Trù nằm trên diện tích 3.500m² là nhà của cụ Hoàng Xuân Đường, ông ngoại của Hồ Chủ tịch. Trong ngôi nhà tranh 3 gian nép mình dưới khóm tre xanh, cậu bé Nguyễn Sinh Cung cất tiếng khóc chào đời vào buổi sáng ngày 19/05/1890, hương sen ngào ngạt ở làng Hoàng Trù. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ sống tại quê ngoại từ lúc lọt lòng cho tới 5 tuổi, nhưng hình ảnh quê ngoại, đặc biệt là những kỷ vật gắn bó với tuổi thơ êm đẹp vẫn luôn vẹn nguyên trong tâm trí của Nguyễn Sinh Cung cả khi đã là Chủ tịch nước. Ngay từ bé, tại mảnh đất Hoàng Trù, Nguyễn Sinh Cung đã cảm nhận được sự dạy bảo ân cần của ông bà ngoại, tình cảm thương yêu của cha mẹ đối với mình. Làng Hoàng Trù còn được biết tới là cái nôi của văn hóa xứ Nghệ, bởi vậy mà lời ru, câu hát quê hương đã theo Nguyễn Sinh Cung từ thuở lọt lòng cho tới trước lúc đi xa: “À ơi, con ơi mẹ dặn câu này/ Chăm lo đèn sách cho tày áo cơm/ Làm người đói sạch rách thơm /Công danh phủi nhẹ, nước non phải đền”.

Cả một đời bôn ba lo việc nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt chân tới nhiều quốc gia, nhiều miền quê trên khắp đất nước Việt Nam này, thế nhưng Người chỉ có điều kiện trở về quê ngoại được một lần duy nhất. Đó là vào ngày 9/12/1961, lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng Hồ Chí Minh về lại làng Hoàng Trù sau nhiều năm xa cách. Mọi kỷ vật trong ngôi nhà vẫn còn đó. Án thư nơi cụ Nguyễn Sinh Sắc thường dạy các con học, chiếc khung cửi - nơi người mẹ tảo tần cả đời vì chồng vì con Hoàng Thị Loan vẫn ngồi dệt vải, phản gỗ nơi các nhà nho yêu nước thường đến bàn chuyện thời cuộc nước nhà với cụ Nguyễn Sinh Sắc… tất cả còn nguyên vẹn với thời gian. Đặc biệt là chiếc rương gỗ vẫn ở nguyên vị trí mà trước đây cậu bé Nguyễn Sinh Cung chập chững, vịn tay vào mép rương bước ra chỗ cha đọc sách.

Bên chiếc võng tuổi thơ của Bác là khung cửi dệt vải của cụ Hoàng Thị Loan, thân mẫu Bác Hồ. 

Khi được tận mắt thấy những kỷ vật đã gắn liền với tuổi thơ của vị lãnh tụ Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Khuyên, du khách ở Hà Nội, nói: “Nhìn thấy những kỷ vật này tôi thấy thật xúc động. Từng đồ vật, góc nhà qua lời kể của hướng dẫn viên mà tôi thấy nó cũng như thân quen với mình vậy. Được về đây, nhìn thấy quê Bác thế này, tôi mới thấy từ ngày còn bé Bác đã được kế thừa những phẩm chất tốt đẹp của ông bà, cha mẹ. Nếp sống bình dị mà thanh cao quá.”

Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn muốn được nghe lại làn điệu dân ca xứ Nghệ, như gợi nhớ lại tiếng hát mẹ hiền năm nào. Có thể nói làng Hoàng Trù, quê ngoại Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là cái nôi hình thành cá tính tuổi thơ và nhân cách cao đẹp sau này của người con kiệt xuất của dân tộc Việt Nam.

Khu Di Tích Mộ Bà Hoàng Thị Loan

Bà Hoàng Thị Loan (1868 - 1901) là người mẹ Việt Nam tiêu biểu có công nuôi dạy nên những người con yêu nước, trong đó có cậu bé Nguyễn Sinh Cung, sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trên lưng núi Động Tranh thuộc dãy Đại Huệ là nơi an táng bà Hoàng Thị Loan - thân mẫu của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mộ bà được đặt trên lưng chừng dãy núi Đại Huệ khu vực thuộc xã Nam Giang, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Tại vị trí có độ cao chừng 100m so với mực nước biển.

Khu mộ với trung tâm là ngôi mộ của bà Hoàng Thị Loan được xây dựng từ ngày 19 tháng 5 năm 1984 đến ngày 16 tháng 5 năm 1985. Nhìn tổng quát, ngôi mộ có hình một khung cửi khổng lồ. Xung quanh ngôi mộ được ốp bằng những phiến đá hoa cương và đá cẩm thạch. Nóc mộ được phủ lên bằng những hòn đá tự nhiên của núi Đại Huệ, phía trên có dàn bê tông che chắn có hình khung cửi được phủ đầy hoa giấy (được mang về trồng từ khu lăng mộ cụ Nguyễn Sinh Sắc tại Cao Lãnh - Đồng Tháp). Tại nền sân thượng hình bán nguyệt trước ngôi mộ, có dựng một tấm bia lớn tạc tiểu sử và công lao của bà Hoàng Thị Loan bằng đá đen. Hai bên tả hữu là đường đi lên và đường đi xuống được làm thành nhiều bậc đá khác nhau giống như hai giải lụa đào xõa xuống từ khung cửi.

Từ chỗ chỉ đơn thuần là một ngôi mộ thì khu vực này đã được đầu tư xây dựng thành một khu tưởng niệm rộng lớn, liên kết với Khu di tích Kim Liên, khu lăng mộ Mai Hắc Đế tạo thành một quần thể di tích lịch sử. Từ ngày khánh thành đến nay, đã có hàng chục triệu lượt du khách trong và ngoài nước về đây thăm viếng tỏ lòng ngưỡng mộ và biết ơn bà Hoàng Thị Loan.

Khu Du Lịch Sinh Thái Cửa Hội

Khu du lịch sinh thái Cửa Hội nằm ở điểm giao nhau giữa trụ đường Vinh - Cửa Hội và đường Bình Minh thị xã Cửa Lò nối với đường ven Sông Lam kề cảng cá Cửa Hội, cách trung tâm du lịch Cửa Lò 5km về phía nam, cách TP Vinh 15km về phía tây. Tọa lạc trên khuôn viên rộng hơn 4ha với đường bờ biển dài 500m. Khu du lịch sinh thái Của hội nằm ẩn mình dưới rừng phi lao xanh mát, quanh năm tắm mình trong tiếng ru của rừng dương và biển cả.

Khu du lịch sinh thái Cửa Hội được thành lập năm 2000 trên diện tích 5ha. Khu du lịch sinh thái có dịch vụ ăn uống hải sản biển, nghỉ nhà sàn riêng biệt, câu cá hồ nước ngọt, tắm biển...Đây là địa điểm nghỉ mát lý tưởng cho những ai muốn thoát khỏi không khí ồn ào, náo nhiệt của chốn thị thành. Đặc biệt từ vị trí này, du khách có thể nhìn Đảo Ngư với hai hòn nối tiếp nhau, giải thích vì sao, đảo còn có tên là Song Ngư. 

Tương lai không xa, khu du lịch sinh thái Cửa Hội được quy hoạch nằm trong phần đất của dự án Làng du lịch văn hoá các dân tộc Việt Nam tại Cửa Lò. Khi dự án này đi vào hoạt động sẽ góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá xứ Nghệ, kéo dài thời gian lưu trú của du khách, tạo nên một điểm nhấn quan trọng cho du lịch Cửa Lò.